Kopiec Grunwaldzki w Niepołomicach
Wielu osobom słowo „kopiec” kojarzy się z Kopcem Kościuszki w Krakowie. Mniej osób wie, że w Krakowie jest kilka kopców. Jeszcze mniej zdaje sobie sprawę z tego, że są też kopce w innych miejscach. Jednym z nich jest Kopiec Grunwaldzki w Niepołomicach, który postanowiliśmy zobaczyć przy okazji wycieczki na niepołomicki zamek.
Kopiec Grunwaldzki w Niepołomicach – historia
Kopce to sztuczne wzniesienia usypane przez ludzi w kształcie stożka ze ściętym szczytem. Dawno temu były zazwyczaj miejscami pochówku czy też punktami obserwacyjnymi. Potem kopce budowano zazwyczaj dla upamiętnienia szczególnych wydarzeń lub postaci. I tak też jest w przypadku kopca w Niepołomicach.
W samej Polsce jest ponad 350 kopców. Niektóre z nich to zaledwie symboliczne kopczyki, ale są też imponujące kopce. Liderem pod względem liczby kopców jest Kraków, w którym znajduje się ich aż 5. Najsłynniejszy z nich to Kopiec Kościuszki, z kolei najwyższy to Kopiec Józefa Piłsudskiego (35 m.)
Co mają wspólnego Niepołomice, Jagiełło i bitwa pod Grunwaldem?
Na pierwszy „rzut myśli” nic nie łączy Bitwy pod Grunwaldem i Niepołomic. W linii prostej te miejsca dzieli prawie 400 km, a za drogą około 500 km. A jednak połączyła je historia sprzed 6 stuleci.
Król Władysław Jagiełło bardzo lubił zamek w Niepołomicach. Do tego stopnia, że nazywany był drugim Wawelem. Jagiełło często tu przebywał, spędzając czas czas na rządzeniu oraz polowaniach w puszczy Niepołomickiej.
Jak wszyscy dobrze pamiętamy, 15 sierpnia 1410 roku polsko-litewskie wojska dowodzone przez Jagiełłę, odniosły zwycięstwo nad wojskami krzyżackimi w bitwie pod Grunwaldem. Po wygranej z Krzyżakami, Jagiełło udał się najpierw do Niepołomic a nie do Krakowa, który był stolicą Polski i główną siedzibą królów.
I właśnie z Niepołomic, w dniu 25 listopada 1411 roku, król Władysław Jagiełło wyruszył do Krakowa w uroczystej, pieszej procesji ze zdobycznymi chorągwiami krzyżackimi. Na miejscu, z którego ruszył królewski pochód, usypano Kopiec Grunwaldzki. A w zasadzie w tym miejscu Jagiełło miał zrobić przegląd wojsk przed pochodem do Krakowa. Zwróćcie uwagę, że bitwa pod Grunwaldem miała miejsce 15 lipca 1410 roku, a Jagiełło wraca do stolicy dopiero ponad rok później. Tak wtedy toczyły się sprawy.
Usypanie Kopca Grunwaldzkiego w Niepołomicach
Kopiec Grunwaldzki położony jest na najwyższym wzniesieniu Niepołomic zwanym Wężowa Góra (212 m. n.p.m.). Powstał z inicjatywy Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” na 500-lecie zwycięstwa w bitwie pod Grunwaldem. Wcześniej w tym miejscu, w 1902 roku, usypany został mały, dwumetrowy kopiec upamiętniający strajk dzieci w Wrześni. Kopiec Grunwaldzki powstał nieco później. Pomimo, że nie jest specjalnie wysoki, jego usypanie zajęło 5 lat – od 1910 do 1915 r.
Kopiec Grunwaldzki w Niepołomicach ma 14 metrów wysokości. Na szczycie znajduje się pomnik z krzyżem. Podstawa kopca ma 30 m. średnicy. Ciekawostką jest, że do sypania kopca użyto ziemi przywiezionej z różnych stron:
- ziemię z pól Grunwaldzkich
- ziemię z innych bitewnych pól z terenu zaborów
- ziemię z Prowincji Poznańskiej (pruska prowincja z zaborowych polskich ziem)
- 500 woreczków ziemi z mogił polskich emigrantów w Ameryce
- woreczek ziemi z grobu powstańców styczniowych z cmentarza krakowskiego
Kilka lat temu teren kopca zmodernizowano. Przy kopcu znajduje się teraz plac zabaw dla dzieci i ławeczki do odpoczynku. Spod budynku byłego gimnazjum w Niepołomicach przeniesiono pod kopiec pomnik króla Władysława Jagiełly na koniu.
Napis na pomniku Jagiełły brzmi:
Pamięci Władysława Jagiełły.
Króla budującego wytrwale i z sukcesem europejską pozycję państwa polskiego.
Monarchy, dla którego Niepołomice siły miejscem, pracy i odpoczynku.
W sześćsetną rocznicę grunwaldzkiego zwycięstwa mieszkańcy.
Niepołomice, 15 lipca 2010 roku.
Napis na tablicy pomnika-krzyża:
1410 Grunwald 1910
W 90-tą Rocznicę Powstania
Towarzystwa Gimnastycznego Sokół w Niepołomicach
1902 Rok Założenia
Rok Reaktywowania 1992
Widok z Kopca Grunwaldzkiego w Niepołomicach
Na szczyt wchodzimy zakręcającą dookoła ścieżką. U góry lepiej uważać bo w podłożu są jakieś linki i pomimo tego, że kopiec nie jest duży, to stoczenie się po zboczu może nie być przyjemne;) Na szczycie przy 4 osobach robi się trochę tłoczno. Szkoda tylko, że jakiś wandal upaćkał farbą krzyż z północnej strony..
Sam widok z Kopca Grunwaldzkiego nie zapiera może tchu w piersiach, ale można dostrzec wzniesienia na południu, Kraków, kopiec Kościuszki czy Klasztor Ojców Kamedułów na Bielanach. Dobrze widać maszt nadawczy „Chorągwica” w Mietniowie pod Krakowem (najwyższy obiekt w Małopolsce – 285 m. wysokości). Na północ i wschód widoki zasłaniają drzewa. Pomocna będzie lornetka lub aparat z teleobiektywem. W dniu naszych odwiedzin powietrze nie było szczególnie przejrzyste, więc jak traficie na lepsze warunki to zapewne i więcej będziecie mogli dostrzec.
Podsumowując, jeśli zwiedzacie Niepołomice i macie czas, to jak najbardziej polecam wstąpić na Kopiec Grunwaldzki. Teren zadbany, dzieci mogą się pobawić na placu zabaw a Wy odpoczniecie i zobaczycie okolicę. No i oczywiście wstęp na kopiec jest bezpłatny.
Może zainteresują Cię również inne wpisy:
- Okopy i cmentarz wojskowy nr 193 w Dąbrówce Szczepanowskiej
- Ołtarz Papieski i Muzeum Św. Jana Pawła II w Starym Sączu
- Wyjątkowe Muzeum Mleczarstwa w Królówce
- Zobacz unikalny z wyglądu zamek – Kasztel w Szymbarku
Jak dojechać pod Kopiec w Niepołomicach
Kopiec Grunwaldzki położony jest przy ulicy Grunwaldzkiej, nieco ponad 1 km. od rynku w Niepołomicach. Dojście na piechotę z centrum Niepołomic zajmie do 20 minut. Przy ulicy pod Kopcem znajduje się niewielki parking na kilka pojazdów, więc jak ktoś nie chce spacerować to może podjechać tu samochodem.
Jadąc autostradą A4, do Niepołomic dotrzecie zjeżdżając zjazdem na Niepołomice/Wieliczka w Podłężu i dalej kierując się na północ drogą 964. Po około 2km przejedziecie pod wiaduktem kolejowym, za którym będzie rondo. Na rondzie drugi zjazd w ul. Wimmera. Po ok. 2,5 km. na kolejnym rondzie pierwszy zjazd w ul. Płaszowską i zaraz przy rondzie z Płaszowskiej skręcacie na ul. Grunwaldzką. Stąd pod kopiec macie niecałe 300 m.
Alternatywnie z autostrady można zjechać zjazdem na Targowisko/Kraków Pn. Jadąc drogą 75 na północ po około 6 km. skręcacie w lewo w ulicę Bocheńską albo dalej w ul. Myśliwską lub Drogę Królewską i tam już dotrzecie do centrum Niepołomic. Stąd możecie się przespacerować pod kopiec lub podjechać samochodem.
Jeśli będziecie jechać drogą 79 (Kraków-Sandomierz), to na granicy administracyjnej Krakowa i Pobiednika Wielkiego musicie skręcić na południe w drogę 75, którą dojedziecie do Niepołomic.
Lokalizacja Kopca Grunwaldzkiego w Niepołomicach na mapie:
Kopców w Krakowie jest co najmniej 6…
Dzięki za komentarz. Z chęcią dowiem się o dodatkowych kopcach. Ja znam Kościuszki, Piłsudskiego, Kraka, Wandy i Jana Pawła II. To daje 5 kopców. Pomijam kopce, które kiedyś istniały ale już ich nie ma jak np. Esterki.