Ciężkowice Skamieniałe Miasto – rezerwat przyrody

Jednym z ciekawych miejsc w Małopolsce, które szczególnie miło zwiedzić, są Ciężkowice i Skamieniałe Miasto – rezerwat przyrody nieożywionej. Skały posiadają swoje nazwy i związane z nimi historie. Jest Grunwald, Czarownica, Ratusz, Piramidy, Skałka z krzyżem i inne.

Skamieniałe Miasto Ciężkowice – Legenda powstania

Rezerwat obejmuje zalesiony teren około 15 ha, na którym znajdują się malownicze skałki zbudowane z piaskowca ciężkowickiego. Istnieje kilka legend wyjaśniających pochodzenie skamieniałego miasta. Według jednej z nich zamianą w skały zostali ukarani mieszkańcy miasta za swoją chciwość lub rozwiązłość. Tak naprawdę jednak skały te narodziły się z osadów prehistorycznego dna morskiego.

Szlak Turystyczny Skamieniałego Miasta

Początek szlaku turystycznego przez rezerwat zaczyna się nieco ponad pół kilometra na południe od centrum Ciężkowic. Tutaj przy drodze z Tarnowa do Gorlic i Krynicy znajduje się parking, zaraz obok skałki Grunwald wraz z symboliczną bramą na teren parku. Na parkingu można skorzystać z wc oraz wrzucić coś na ząb w małym barze. Kiedyś wszystko było bezpłatne, jednak od 2019 roku wprowadzono opłaty za wstęp do rezerwatu jak i za parking.

Skałka Grunwald

Jak wspomniałem bezpośrednio przy parkingu znajduje się masywna skałka Grunwald. Nazwa skałki pochodzi od tablicy wmurowanej w skałę na 500 lecie bitwy pod Grunwaldem. Ufundował ją w 1910 roku kompozytor Ignacy Paderewski [więcej o Paderewskim, płyty i książki]. Obok skałki kilka lat temu postawiono dwa okazałe drewniane miecze na pamiątkę kolejnej pełnej – 600 letniej rocznicy grunwaldzkiej bitwy. Na jednym mieczu widnieje data 1410, na drugim 2010.

---

Zobacz wybrane inne atrakcje przyrodnicze w Małopolsce, które opisałem na blogu:

• Rezerwat Diable Skały w Bukowcu
• Wąwóz Homole w Jaworkach – Pieniny
• Skałki Chronowskie w Chronowie k. Nowego Wiśnicza
• Kamień Grzyb w miejscowości Połom Duży

---

Wcześniej skałkę nazywano Piekło. Według legendy w skałce znajdują się bogactwa. Można je zobaczyć raz w roku, kiedy to jedna ze szczelin się otwiera. Ten kto chce wtedy dosięgnąć skarby ginie zamknięty w skale.

Skałki Ratusz i Czarownica

W bliskim sąsiedztwie parkingu (po drugiej stronie drogi) znajdują się także dwie inne skałki: Ratusz i Czarownica, położone między drogą a brzegiem rzeki Biała. Zaraz po Grunwaldzie oglądam właśnie te dwie skałki. Najbardziej podoba mi się Czarownica, która zresztą chyba najczęściej pojawia się na zdjęciach przedstawiających Skamieniałe Miasto w Ciężkowicach.

Przy drodze wybudowano tak jakby platformę obserwacyjną, z której można podziwiać Czarownicę. Widać stąd też nieco dalej położony Ratusz. Na skałkę Ratusz można dojść wyznaczoną ścieżką i z jej szczytu obserwować rzekę Biała. Resztę skałek spotkamy podczas wędrówki szlakiem turystycznym. Można na niego wejść przechodząc na drogą kładką od skałki Ratusz lub od bramy przy parkingu. Ja przechodzę przez bramę powitalną, której zdjęcie zamieściłem wyżej i powoli wspinam się pod górkę.

Wąwóz harcerzy

Kawałek od bramy docieram do Wąwozu harcerzy. W wąwozie są drewniane ławki, stolik i miejsce na ognisko. Można tutaj odpocząć i prawdopodobnie rozpalić ognisko lub grill.

Skałki Warownia Dolna i Górna

Nad wąwozem harcerzy znajdują się dwie skały, mające kształt jakby baszt. To Warownia Dolna i Warownia Górna. Jak legenda głosi były to strażnice wejścia do dawnego miasta. W rzeczywistości skałki stanowią pozostałość po kamieniołomie, z którego wydobywano surowiec do budowy linii kolejowej i budynków. Na Warowni Górnej pozostały jeszcze wykute w skale podpisy kamieniarzy.

Skałka Orzeł

Za warowniami znajduje się trudniejszy odcinek szlaku turystycznego. Idę pod górę w lesie, początkowo po schodkach a potem przedzierając się przez korzenie i skały. Docieram do kolejnej skałki – Orła. Swoją nazwę wzięła od kształtu przypominającego siedzącego orła.

Skałka Borsuk

Idąc dalej pod górę spotykam różne skalne formy – Pieczarki, Piekiełko, Żółwie Jajo i Grzyba docierając na szczycie do skały Borsuka. Wraz z sąsiadującymi skałkami nazywa się je Grupą Borsuka. Podobno tutaj w jamie niczym borsuk swoje skarby ukrył zły rycerz. Był tak chciwy, że cały czas je pilnował aż umarł z głodu i wycieńczenia.

Skałka Piramidy

Podążając dalej szlakiem wychodzę z lasu i chwilę idę przez łąkę by znowu wejść do lasu gdzie witają mnie sięgające 5m. wysokości skałki Piramidy. Nazwę wzięły oczywiście od swojego kształtu.

Skałka Ambona

Po sąsiedzku z Piramidami jest Lisi Wąwóz, gdzie dawniej lisy miały swoje nory, oraz skałka Ambona. Na skale rośnie sosna i kilka mniejszych drzewek.

Skałka Pustelnia

Kawałek dalej znajduje się skała Pustelnia. Według legendy mieszkał tutaj pustelnik. Tylko on uszedł żywy z miasta. Przed zamianą w skały pozwolono mu się oddalić jako jedynemu dobremu mieszkańcowi.

Wychodzę z lasu i mijam szałas, gdzie można odpocząć. Następnie ponownie wchodzę do lasu i znowu idę w górę uważając na wystające korzenie drzew. Dochodzę do kolejnej skały.

Skałka Baszta Paderewskiego

Ostaniec przypomina basztę. W 1985 r. w rocznicę 125 urodzin Ignacego Paderewskiego Tarnowskie Towarzystwo Muzyczne wmurowało w skałę pamiątkową tablicę i prawdopodobnie od tego momentu przyjęła się nazwa Baszta Paderewskiego.

Skałka Cyganka

Idąc dalej dochodzę do skałki Cyganka. Jej nazwa jest zwodnicza. Nie przedstawia cyganki jak by można przypuszczać, ale każdy może widzieć w niej coś innego. Skałka „cygani” obserwatora.

Skałka Grzybek

Za Cyganką docieram do Grzybka, skały podzielonej na dwie części. Wyższa sięga 6,5 metrów wysokości i ma kształt maczugi.

Skałka z Krzyżem

Kolejną na szlaku jest potężna Skałka z Krzyżem. Na jej szczycie znajduje się metalowy krzyż. Można nawet wejść na jej szczyt przez ciasną szczelinę ze stopniami. Wymaga to jednak samozaparcia i szczupłej postury. Według legendy był tutaj kościół, który lubiący hazard proboszcz przegrał w karty z diabłem. Spod skały widać panoramę Ciężkowic.

Wąwóz Czarownic i Wodospad

Ukoronowaniem szlaku jest Wąwóz Czarownic z Wodospadem. Od Skałki z Krzyżem schodzę w dół do asfaltowej drogi (którą można dojść do centrum Ciężkowic). Po dojściu do drogi kieruję się pod jej górę. Szybko docieram do prowizorycznego parkingu, gdzie wita mnie brama kierująca do wąwozu. Schodzę w dół, potem idę przez ciemny lasek i znowu schodzę w dół po „drewnianych” schodach z poręczą. Przechodzę przez kładkę nad strumykiem i już widzę Wąwóz Czarownic.

Strome, skalne zbocza wysokie na kilkanaście metrów robią wrażenie. Czuję specyficzny, wilgotny klimat. Legenda mówi, że czarownice odbywały tutaj swój sabat. W głębi wąwozu znajduje się Wodospad. Byłem tutaj trzy razy i zawsze wodospad to była mała strużka wody spadając w dół. Mogę sobie jednak wyobrazić co się tutaj dzieje podczas potężnej ulewy. Według legendy to łzy nieszczęśliwie – wbrew swej woli wydanej dziewczyny, która śpi w skalnej jamie i nadal rozpacza. Przy podejściu pod wodospad trzeba uważać, bo dno wąwozu to śliskie skały po których płynie woda.

Ile czasu trwa przejście Skamieniałego Miasta w Ciężkowicach?

Przejście szlaku tam i z powrotem powinno zająć od 3 do 4 godzin. Trasa miejscami jest dość wymagająca ze stromymi podejściami usłanymi korzeniami. Teren, przez który przebiega szlak jest, urozmaicony co tylko dodaje smaku wyprawie. Na terenie rezerwatu rośnie/żyje też wiele chronionych roślin i zwierząt. Informują o nich tablice informacyjne zainstalowane przy poszczególnych skałkach. Oczywiście możecie spędzić tam więcej czasu, przystanąć po drodze na chwilę odpoczynku lub przejść jak najszybciej „na czas”.

Na marginesie dodam, że Skamieniałe Miasto w Ciężkowicach to ponoć obowiązkowy punkt wypadowy dla zakochanych :)

---

Przeczytaj inne moje artykuły na blogu:

• Muzeum Przyrodnicze w Ciężkowicach
• Wieża widokowa w Bruśniku
• Wioska Indiańska w Zalasowej koło Tuchowa
• Zabytkowy drewniany kościół św. Marcina w Gromniku
• Odbudowany Zamek Tropsztyn w Wytrzyszczce

---

Poniżej krótki filmik przedstawiający Skamieniałe Miasto Ciężkowice i Dworek Paderewskiego znajdujący się w sąsiedniej miejscowości Kąśna Dolna.

 

 

Skamieniałe Miasto w Ciężkowicach na mapie: