Oryginalny Kasztel w Szymbarku

Kasztel w Szymbarku od strony północno-wschodniej

Kiedy dawno temu pierwszy raz zobaczyłem kasztel w Szymbarku na jakimś zdjęciu, zaskoczył mnie jego wygląd. Kasztel Szymbark nie przypomina bowiem typowej dla Polski architektury zamków czy innych obiektów obronnych. I faktycznie, jego sylwetka nawiązuje do włoskiego stylu z XIV i XV wieku.

Kasztel w Szymbarku – historia

Kasztel wzniesiono w XVI wieku nad rzeką Ropą. Początkowo był siedzibą rodu Gładyszów herbu Gryf, którzy otrzymali okolice Szymbarku w 1359 roku od króla Kazimierza Wielkiego. Budowa kasztelu przebiegała dwuetapowo, od około 1530 roku aż do niemal 1600 r. Pierwszym etapem było powstanie bryły budynku a drugim jego dokończenie i zdobienie.

Renesansowy kasztel w Szymbarku to dwór obronny. Pełnił funkcje mieszkalne, obronne i reprezentacyjne. Budowla posiada 3 kondygnacje:

1. Piwnice (dwie piwnice z kolebkowymi sklepieniami)
2. Parter (sień i dwie izby)
3. Piętro (wielka sala reprezentacyjna, mniejsza sala oraz cztery komnatki – naroża alkierzowe)

Kasztel Szymbark zbudowany jest z miejscowego kamienia łamanego oraz cegły na planie prostokąta o wymiarach 20×13 metrów. Posiada cztery wieże alkierzowe wystające poza obręb murów, wsparte na kamiennych kroksztynach. W górnej części budynku, niejako na strychu, znajdują się otwory strzelnicze do obrony dworu. Szczyt budynku wieńczy ozdobna attyka arkadowa podkreślona przez dekorację sgraffitową.

Kasztel Szymbark od strony południowej

Kasztel zmieniał właścicieli. Po Gładyszach należał do rodu Strońskich, Siedleckich, Bronikowskich, Rogoyskich, Sękiewiczów i Kuźniarskich. Jako siedziba mieszkalna służył do XVIII wieku, kiedy to wybudowany został w jego sąsiedztwie drewniany, modrzewiowy dworek. Od tej pory kasztel pełnił rolę gorzelni, kuchni, budynku dla służby, kurnika oraz lamusa.

Zobacz też wpisy o innych zamkach w Małopolsce:

• Zamek w Dębnie i biała dama
• Zamek Tropsztyn w Wytrzyszczce
• Ruiny zamku Rożenów nad jeziorem Rożnowskim

Wygląd budowli uległ też zmianom zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz. Po II wojnie światowej kasztel został wpisany na listę chronionych zabytków architektury. Na przestrzeni wielu lat stopniowo wykonywano różne prace konserwacyjno-remontowe. Zatrzymano zapadanie się budynku i przywrócono jego pierwotny wygląd z XVI wieku.

Kasztel w Szymbarku Interaktywnie – najedź myszką na zdjęcie

Ostatnie prace remontowe wykonano w latach 2007-2010. Sfinansowane zostały z budżetu Województwa Małopolskiego oraz funduszy strukturalnych UE. Unijne fundusze przyczyniły się do tego, że przez pewien okres można było zwiedzać kasztel Szymbark bezpłatnie. O ile się nie mylę ten darmowy czas trwał do jesieni 2016. Obecnie wstęp do kasztelu kosztuje 5 zł lub mniej w przypadku biletów ulgowych/grupowych.

Muszę przyznać, że na zdjęciach kasztel wydawał się dość pokaźny. Z bliska jednak okazał się być stosunkowo niewielki jak na budowlę tego typu. Wrażenie to jest spotęgowane po zwiedzeniu wnętrza. Pamiętać jednak trzeba, że był dworem szlacheckim, nie magnackim.

Zobacz kasztel w Szymbarku z lotu ptaka:

Kasztel w Szymbarku – zwiedzanie

Do wnętrza wchodzimy przez stosunkowo niewielkie drzwi znajdujące się po północnej stronie. Kiedyś był tutaj most zwodzony, teraz do drzwi prowadzi murowany mostek nad czymś co wygląda jak pozostałości fosy. Wchodzimy do sieni ze schodami prowadzącymi na piętro. Po prawej stronie mamy pomieszczenie obsługi a za nim izbę ekspozycyjną z przedmiotami i dokumentami dotyczącymi budowli i regionu. W sieni znajduje się też stanowisko multimedialne prezentujące historię dworu. Piwnice nie są dostępne dla zwiedzających a przynajmniej nie były kiedy ja tu gościłem.

Kasztel Szymbark – Fragment wnętrza sali ekspozycyjnej na parterze

Z sieni wychodzimy po schodach na piętro, gdzie znajduje się mała sala (odpowiednik dolnej sieni) oraz wielka sala reprezentacyjna. W sali reprezentacyjnej odbywają się konferencje i kameralne koncerty. Interesujące są też komnatki w alkierzowych wieżach. W dwóch z nich można podziwiać zachowane piękne malowidła pokrywające ściany i sufit. Co ciekawe, w jednej z alkierzy umieszczono toaletę. W każdej sali i pomieszczeniu znajdują się dawne przedmioty i rekwizyty jak również dzieła sztuki współczesnych artystów. Kasztel Szymbark jest bowiem Ośrodkiem Konferencyjno-Wystawienniczym.

Sala reprezentacyjna na piętrze

Fragmenty wnętrza-ekspozycji w kasztelu

Na terenie przynależącym do kasztelu znajdują się jeszcze dwa budynki. Jednym z nich jest drewniany dworek z Gorlic z 1920 roku. Dworek został tutaj przeniesiony na miejsce nieistniejącego już dworku modrzewiowego, o którym wspomniałem wcześniej. Obecnie znajduje się w nim restauracja “Stary Dworek”. Nie zwiedzałem go ani nie zasmakowałem skarbów kuchni, bowiem akurat odbywało się tam prywatne przyjęcie okolicznościowe. Drugi budynek to zachowana do dzisiaj oficyna dworska, obecnie służy celom wystawowym i od 2011 roku wraz z kasztelem funkcjonuje jako Ośrodek Konferencyjno-Wystawienniczy “Kasztel w Szymbarku”. Kiedy zwiedzałem kasztel była tu prezentowana wystawa fotograficzna Marcina Ryczka.

Oficyna dworska oraz drewniany dworek z 1920 r. przeniesiony z Gorlic

Atrakcje obok kasztelu w Szymbarku

Wycieczka do kaszelu to dobry pomysł na weekendowy wypad, tym bardziej że dosłownie po sąsiedzku kilka metrów obok można zwiedzić Skansen Wsi Podgórzańskiej w Szymbarku oraz zabytkowy drewniany kościółek. Napiszę o nich w kolejnych wpisach.

Po południowej stronie, poniżej dworu, odpoczniecie na placu rekreacyjnym nazwanym “Przystanek Szymbark”. Zastanawiała mnie jego dziwna konstrukcja. Okazało się, że wygląd i elementy placu nawiązują do Bitwy Gorlickiej z 1915 r. symbolizując kształt terenu i pozycje wojsk. Pomysł dobry, ale wykonanie nie do końca praktyczne. Brakowało mi jakiejś zadaszonej altany chroniącej przed słońcem i deszczem, bo w tym dniu mocno prażyło a obecne konstrukcje nie dają cienia. Architekci wyszli chyba z założenia, że każdy może poczekać aż urosną świeżo posadzone drzewka. Brakuje też miejsc zabaw dla najmłodszych. Za to z placu do Gorlic prowadzi ścieżka rowerowa stanowiąc atrakcję dla aktywnych osób.

Plac rekreacyjny “Przystanek Szymbark”poniżej kasztelu

Przy przygotowaniu wpisu korzystałem z informacji zawartych w ulotce Ośrodka Konferencyjno-Wystawienniczego “Kasztel w Szymbarku” oraz ze strony muzeum.gorlice.pl, na której znajdziecie więcej wiadomości oraz informacje na temat godzin zwiedzania. Tel do kasztelu: 18 351-31-14.

Zapraszam Cię również do przeczytania innych artykułów:

• Muzeum Motyli Arthropoda w Bochni
• Skamieniałe Miasto – rezerwat przyrody w Ciężkowicach
• Punkt widokowy – Milenijny Krzyż w Limanowej
• Ciemność w Tatrach – film

Dojazd do kasztelu w Szymbarku

Kasztel w Szymbarku położony jest przy drodze nr 28 z Grybowa do Gorlic. Jadąc przez Szymbark w stronę Gorlic po prawej stronie zobaczymy wspomniany Skansen Wsi Pogórzańskiej a zaraz za nim dwa kościoły. Tutaj po lewej stronie drogi, naprzeciw skansenu, znajduje się parking. Sam kasztel jest oddalony od drogi jakieś 100 metrów, dochodzimy do niego skręcając w prawo w ulicę po stronie skansenu. Przy bramie wejściowej do kasztelu również jest kilka miejsc parkingowych.

Lokalizacja kasztelu na mapie:

Kasztel w Szymbarku

ładowanie mapy - proszę czekać...

Kasztel w Szymbarku 49.620831, 21.094812 Kasztel w Szymbarku