Malowniczo położony Zamek w Dobczycach

przez Konrad Dudek · Opublikowano 3 czerwca 2023 · Zaktualizowano 15 listopada 2025

Zamek w Dobczycach. Z tyłu po lewej Jezioro Dobczyckie.

Zapora na Rabie, a obok Zamek Dobczyce

Naszą małą wycieczkę zaczęliśmy od zapory na rzece Rabie, której powstanie utworzyło Jezioro Dobczyckie. Zapora znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie zamku w Dobczycach. Wzniesiona została by zapobiegać powodziom a jej budowa została zakończona w 1986 roku.

Zapora w Dobczycach - widok od północnej strony

Zapora na rzece Rabie w Dobczycach widoczna od północnej strony. Po lewej stronie, za kadrem, na wzniesieniu znajduje się zamek

Nieopodal, na brzegu jeziora, można dostrzec sporą betonową budowlę, w której znajduje się ujęcie wody pitnej dla Krakowa. Z tego powodu jezioro Dobczyckie jest zamknięte dla kąpieli czy pływania.

Jezioro Dobczyckie i rzeka Raba widoczne z zapory

Widok z zapory na fragment Jeziora Dobczyckiego z jednej strony oraz rzekę Rabę z drugiej strony

Zapora i górujący nad nią zamek w Dobczycach

W czasie naszej wizyty przejście zaporą na drugi brzeg było niedostępne, chociaż z tego co wiem, można przechodzić. Po drugiej stronie jest spacerowy odcinek na koronie zapory. Po chwili spędzonej na zaporze i pamiątkowej fotce, ruszyliśmy na zamek.

Zamek w Dobczycach – Historia

Zamek w Dobczycach został wzniesiony prawdopodobnie w XII wieku. Od samego początku powiązany był z miastem funkcjonującym na zamkowym wzgórzu w obrębie murów zamku, o czym wspominają dokumenty z 1310 roku. Zamek stanowił obronną warownię, w której stacjonowało wojsko odpierające ataki wrogów.

Jak powstały Dobczyce? Legenda głosi, że za czasów Mieszka I rycerz Dobiesław, zwany Dobkiem, patrząc ze wzgórza na dolinę Raby powiedział do swojego syna: „Już stąd nie wyjadę Ziemko! Zostanę tu nad Rabą”. Dobek z synami założył tu osadę a jego potomkowie zwani są Dobczycami/Dobczykami.

Dobczyce pomagają Łokietkowi

W 1311 r. wybuchł bunt krakowskich mieszczan przeciwko księciu Władysławowi Łokietkowi, który schronił się w dobczyckim zamku i wydał w tym miejscu dokument nakazujący konfiskatę majątku buntowników. Pamiętając tę pomoc okazaną Łokietkowi, jego syn Władysław Wielki, powtórzył w 1362 r. lokację miasta na prawie magdeburskim i nadał przywileje mieszczanom Dobczyc.

Na zamku w 1391 r. bawiła królowa Jadwiga, a król Władysław Jagiełło odwiedził zamek w roku 1393 i 1417. Bywalcem zamku był też Jan Długosz, który tu zarówno pracował jak i uczył królewskie dzieci.

Świetność Dobczyc przypada na okres od pierwszej połowy XIV w. do pierwszej połowy XVII wieku. Dobczyce wraz z okolicznymi wioskami były wtedy dobrami królewskimi przynoszącym spore dochody. Rozwijało się rzemiosło i handel a wielu mieszkańców miasta pobierało nauki na Uniwersytecie Krakowskim.

Loading ...

Upadek Starego Miasta

Zamek i miasto ze względu na swój obronny charakter otoczone były potężnymi murami. Warownia musiała odpierać przez stulecia wiele ataków, także podczas potopu szwedzkiego. I to właśnie wojna ze Szwedami zakończyła złote czasy Dobczyc. Zamek i miasto bardzo wtedy ucierpiały. Dzieła zniszczenia dopełnił pożar w 1753 r. Wyczerpały się też możliwości rozwoju miasta w jego dotychczasowej formie – na już zdewastowanym, ufortyfikowanym wzgórzu. Zabudowa miasta przeniosła się na podnóże zamkowego wzgórza – do doliny Raby.

Zamek w Dobczycach. Widok od wschodniej strony. Po prawej, tuż przy moście, zejście w stronę zapory i parkingu oraz pod skansen w Dobczycach.

Od tej pory zamek już tylko upadał, między innymi niszczony przez poszukiwaczy skarbów, które ponoć były ukryte w zamkowych murach. Wraz z zamkiem na znaczeniu straciło również miasto Dobczyce. Dopiero w latach 60-tych XX wieku rozpoczęła się odbudowa zamku staraniami działaczy PTTK oraz mieszkańców Dobczyc. Muzeum na zamku zostało otwarte w 1963 r.

Zwiedzanie zamku w Dobczycach

Obecnie ten małopolski zamek jest częściowo odbudowany a zwiedzającym udostępniony jest fragment budowli. Do wejścia zamku wiedzie drewniany most. Za bramą zamku mieści się kasa z biletami i pamiątkami.

Kupujemy bilety i trafiamy od razu na zamkowy dziedziniec po zachodniej stronie, z widokiem na zaporę i jezioro Dobczyckie. Stąd po schodkach wchodzimy na górną część zamku z małym „dziedzińcem” ze studnią i wejściem do sal muzealnych.

Sala Władysława Kowalskiego

Zwiedzanie zaczęliśmy od sali Kowalskiego. Władysław Kowalski był zasłużonym działaczem PTTK, który stał na czele inicjatywy odbudowy zamku. Uhonorowaniem jego pracy jest umieszczenie jego nazwiska przy sali poświęconej historii zamku w Dobczycach i jego odbudowie.

Sala Władysława Kowalskiego

Kaplica zamkowa

Jest to mała zamkowa kaplica z przedsionkiem, zrekonstruowana w 1962 r. Na jej miejscu znajdowała się kiedyś brama wjazdowa do zamku. W ołtarzu kaplicy znajduje się obraz przedstawiający św. Kazimierza. To kopia obrazu w ołtarzu św. Kazimierza z kościoła i klasztoru Reformatów w Krakowie. Warto wspomnieć, że św. Kazimierz Królewicz jest patronem Ziemi Dobczyckiej. W dniu 4 marca obchodzone jest w Święto Kazimierza Królewicza i możecie zawitać do Dobczyc na odpust.

Kaplica i jej przedsionek na zamku Dobczyce

Kaplica z przedsionkiem na zamku w Dobczycach

Sala kominkowa – archeologiczna

Nazwa tej sali pochodzi od zrekonstruowanego renesansowego kominka z XVI-XVII wieku, znajdującego się w jej narożniku. Jednak przede wszystkim jest to sala archeologiczna, bowiem prezentuje historię regionu od czasów sięgających 4 tyś. lat p.n.e. aż do czasów nowożytnych. W gablotach zobaczycie wiele przedmiotów pochodzących ze znalezisk i wykopalisk zarówno z terenu samego zamku jak również miasta i okolicy.

Sala kominkowa – archeologiczna na zamku w Dobczycach

Oprócz przedmiotów codziennego użytku jak porcelana, naczynia, monety, herby, siekierka, elementy tkackie i inne, znajdują się tutaj też skamieliny morskich zwierząt (ślimaki, małże, gąbki, amonity) pochodzące między innymi z kamieni użytych do budowy zamku.

Sala hutnicza z piecami

Badania archeologiczne wykazały, że w Dobczycach istniały kiedyś piece hutnicze i do wypalania ceramiki. W tej sali znajduje się kilka pieców, służących do różnych celów. Odbywała się tu produkcja broni żelaznej i wypalano ceramikę. Jest też piec, który prawdopodobnie ogrzewał zamkowe pomieszczenia.

Sala hutnicza z piecami na zamku w Dobczycach

Na sali zobaczycie ponadto ekspozycję metalowych naczyń i przedmiotów oraz broni (min. szable, siekiery, bagnety, dzidy), które zostały odkryte w ruinach dobczyckiego zamku.

Katownia i loch

Na zamku nie mogło zabraknąć katowni z katem, kościotrupa oraz narzędzi tortur z opisem męczarni, jakie groziły przestępcom i często przypadkowym nieszczęśnikom. Przykładowo za krzywoprzysięstwo i zdradę ucinano język i wyłupiano oczy. Chcecie wiedzieć więcej? Dowiecie się w zamkowej sali tortur.

Katownia i loch na dobczyckim zamku

Sala historyczna

Sala przedstawiająca historię Dobczyc. Prezentuje min. wyposażenie niemieckich żołnierzy oraz partyzantów AK (w tym broń)

Izba Pamięci Narodowej im. gen. Mieczysława Boruty-Spiechowicza

Duże wrażenie pomieszane ze smutkiem wywiera piwniczna sala poświęcona okresowi I i II wojny światowej, upamiętniająca ofiary z Dobczyc i tragiczne wydarzenia na tym terenie. Można tu zobaczyć dokumenty i zdjęcia z czasów wojny, wojskowe przedmioty a nawet śmigła z wojskowych samolotów rozbitych pod Dobczycami. Fragment ekspozycji poświęcono Żydom z Dobczyc.

Sala Pamięci Narodowej na Zamku w Dobczycach. Śmigło samolotu.

Przedstawiony jest też gen. Mieczysław Boruta – Spiechowicz, który w 1914 r. był dowódcą 11 kompanii 1 batalionu 2 pułku piechoty II Brygady Legionów Polskich. Pod jego dowództwem służyli między innymi żołnierze pochodzący z Dobczyc.

Hej, a może zobaczysz też na inne zamki i zabytki w Małopolsce, które opisałem:

Beluard – Dolny Zamek w Rożnowie

Pisałem już kiedyś o ruinach zamku w Rożnowie na wzgórzu nad Jeziorem Rożnowskim. Ma on przydomek „zamek górny”. Niecałe 1,5 km od zamku górnego jest jeszcze jeden zamek, zwany jako beluard, twierdza obronna albo po prostu dolny zamek w Rożnowie. Lata temu, gdy pierwszy raz przejeżdżałem obok zamku, nie domyślałem się że to jest faktycznie zamek. Ot, po prostu, jakaś stara budowla wystająca z ziemi.Kiedy dowiedziałem się że to zamek i nadarzyła się taka okazja, postanowiłem przyjrzeć mu się z bliska. Dolny Zamek w Rożnowie – Historia Zamek został zbudowany w 1568 roku przez Jana Amora Tarnowskiego, chociaż w sumie budowa nigdy nie została ukończona. Przerwała ją śmierć fundatora. Była to jedna z pierwszych w Polsce warownia o nowożytnej fortyfikacji obronnej, wzorująca się na włoskich fortyfikacjach. Zamek został zniszczony w XVIII wieku. Do dzisiaj przetrwał beluard, budynek z bramą wjazdową i łączący je obronny mur kurtynowy. Twierdzę wykonano z ciosanego kamienia. Podstawowy element zamku – beluard (bastion) ma ściany o grubości 3 metrów i kamienne sklepienie o grubości 1 metra. Beluard zbudowany jest na planie pięcioboku. Na jego rogach znajduje się herb fundatora – Leliwa, oraz rzeźba mężczyzny trzymającego w ręce głowę Turka. Do beluardy wchodzimy przez resztki dziedzińcowych zabudowań. Z zewnątrz wygląda dość niepozornie, zapewne z powodu wysokiego poziomu gruntu. Po wejściu do środka rozmiar pomieszczenia potrafi zadziwić. Trudno to oddać na zdjęciach, ale to jedno potężne pomieszczenie. Nie ma już śladu po drewnianej konstrukcji, które pozwalała obrońcom dostać się do strzelnic. Na blogu opisałem też inne zamki w Małopolsce: Zamek w Dębnie k. Brzeska Zamek w Nowym Sączu Ruiny zamku w Melsztynie Interesujący jest też budynek z bramą wjazdową, w którym słyszałem jakieś dziwne dźwięki dzikich zwierząt, które musiały sobie w nim gdzieś zrobić legowisko. Budynek jest większy niż się wydaje, jego wnętrze kryje tunel wjazdowy pod kątem schodzący do podnóża budowli. Zastanawia mnie to, że od południowo-wschodniej strony cały zamek jest zanurzony w ziemi, dopiero od północnej strony odsłania się lepiej pokazując swój rozmiar. Czy zapadł się w ziemię, został zasypany czy może to świadectwo tego, że nie został dokończony? Nie wiem. Wiadomo jednak, że początkowo dolny zamek w Rożnowie pełnił funkcję obronną a potem był przeznaczony na ludwisarnię (zakład brązownika odlewającego różne przedmioty min. z brązu i miedzi) oraz gorzelnię. W sąsiedztwie dolnego zamku w Rożnowie stoi zabytkowy dwór Stadnickich z XIX wieku. Ale jego już nie eksplorowałem, zresztą był za siatką i zamkniętą bramą. Za to możecie zobaczyć zdjęcie. W tekście wykorzystałem informacje zamieszczone na tablicy informacyjnej przy zamku. Zapraszam również do innych artykułów na blogu: Kościół Świerada i Benedykta w Tropiu Zdjęcia z Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie Diable Skały w Bukowcu Film Ciemność w Tatrach Jak dojechać do dolnego zamku w Rożnowie Jadąc drogą krajową 75 z Nowego Sącza do Brzeska w miejscowości Wytrzyszczka (kawałek przed zamkiem w Tropsztyn w Wytrzyszcze od strony Sącza) skręcamy w drogę na Rożnów (obok przystanku autobusowego) i po około 6 km zobaczycie zamek przy drodze. Naprzeciwko zamku, po drugiej stronie szosy, znajduje się budynek straży pożarnej z charakterystyczną wieżyczką. A obok straży jest budynek z kamienia. Ciekawe czy był fragmentem starych zabudowań czy zbudowano go wykorzystując kamienie z ruin, jak to często kiedyś bywało. Zaparkować można na łące przy beluardzie, jest wjazd. Alternatywnie, jeśli jedziecie od strony Gródka nad Dunajcem, z drogi wojewódzkiej 975 skręcacie na Rożnów i Tropie. Po około 6 km skręcacie w prawo na Tropie i Witowice Dolne (przed skrzyżowaniem jest tablica). Dolny zamek w Rożnowie będzie za niecały kilometr po lewej stronie. Gdybyście zamiast skręcić na Tropie i Witowice pojechali prosto, zaraz dotarlibyście do ruin górnego zamku w Rożnowie a na końcu drogi do zapory na Dunajcu w Rożnowie. Lokalizacja dolnego zamku w Rożnowie na mapie: udostępnij udostępnij save udostępnij udostępnij [...]

Sądecki Park Etnograficzny w Nowym Sączu

Gdzie można lepiej poczuć klimat dawnej, wiejskiej, drewnianej Małopolski jak nie w Sądeckim Parku Etnograficznym w Nowym Sączu? Nowosądecki skansen jest pełen zabytków architektury drewnianej Sądecczyzny. Prezentuje też kulturę i codzienne życie dawnych mieszkańców regionu. Korzystając z pięknej sobotniej pogody postanowiliśmy się tam właśnie wybrać. Zresztą nie tylko do skansenu, ale również do sąsiadującego z nim Miasteczka Galicyjskiego. Obydwa stanowią jedną, a zarazem dwie atrakcje turystyczne. Sądecki Park Etnograficzny – Historia Skansen w Nowym Sączu został utworzony w 1975 roku. Do dnia dzisiejszego na terenie około 20 hektarów zgromadzono ponad 70 unikalnych historycznych obiektów, przede wszystkim architektury drewnianej z ziemi sądeckiej. Są tutaj świątynie, chałupy, stodoły, stajnie, budynki gospodarcze, spichlerze, studnie, warsztaty rzemieślnicze a nawet wiejska szkoła. Zgromadzone w skansenie obiekty reprezentują architekturę i kulturę takich grup etnograficznych jak Lachy Sądeckie, Łemkowie, Pogórzanie, Górale Sądeccy i Cyganie Karpaccy. Dodatkowo są też zabudowania niemieckich kolonistów galicyjskich. Całość pomyślana jest tak, że dosłownie spacerujemy przez przez dawną wioskę poznając kolejne zagrody. Do większości budynków można wejść, zobaczyć kompletnie urządzone wnętrza, codzienne przedmioty i pooddychać życiem ich dawnych mieszkańców. Zwiedzanie zaczęliśmy od strony Miasteczka Galicyjskiego przy ulicy Lwowskiej. Tam na bezpłatnym parkingu zostawiliśmy samochód, a w budynku przy bramie wejściowej kupiliśmy bilety. Można tutaj nabyć bilety wstępu zarówno do parku etnograficznego jak i miasteczka. Razem z biletami otrzymaliśmy bardzo przydatną mapkę terenu z opisanymi wszystkimi obiektami. Miasteczko Galicyjskie od skansenu oddziela potok, który pokonujemy pieszo drewnianym mostkiem i wchodzimy na teren parku. Na blogu opisałem też podobne atrakcje: Skansen Wsi Pogórzańskiej w Szymbarku Park Archeologiczny Osada VI Oraczy w Bochni Muzeum Lachów Sądeckich w Podegrodziu k. Sącza Zagrody Niemców Galicyjskich Na samym początku powitał nas pan oprowadzający po zrekonstruowanych zagrodach kolonistów niemieckich Józefińskich z Gołkowic Dolnych. To budynki murowane, otoczone murem z furką i bramą wjazdową. W jednej z nich urządzono „dom sołtysa”. Zagrody kolonistów to rekonstrukcje, ale zdecydowana większość budynków w skansenie to oryginały przeniesione tutaj z różnych miejscowości regionu sądeckiego. W porównaniu do zagród chłopskich widać że komfort życia Niemców był większy. Kościół ewangelicki Za zagrodami kolonistów stoi kościół ewangelicki wybudowany w 1809 r. w Stadłach. Co ciekawe, po II wojnie światowej kościół został rozebrany i przeniesiony do miejscowości Świniarsko, gdzie służył za świątynię katolicką w latach 1958-2003. Po częściowym spaleniu w pożarze ponownie został przeniesiony, tym razem do Sądeckiego Parku Etnograficznego, gdzie został odbudowany i możemy go dzisiaj oglądać. Zagrody Pogórzan Od kościoła idziemy chwilę drogą przez lasek aż dochodzimy do zagród Pogórzan z XIX wieku – chałup, stodół i stajni. Jedna z chałup została urządzona na dom wiejskiej znachorki. Budynki pochodzą min. z Mszalnicy i Niecwi. Za zagrodami Pogórzan docieramy do rozdroża po prawej stronie mając zrekonstruowany pogórzański przydrożny krzyż a po lewej łemkowską kuźnię przyzagrodową. Na wprost widzimy XVII-wieczny dwór szlachecki z Rdzawy. Stąd możemy dalej wyruszyć idąc drogą w prawo lub lewo. Nieważne którą stronę wybierzemy, w uproszczeniu obejdziemy wszystkie pozostałe w skansenie obiekty zataczając koło. W połowie drogi dojdziemy na drugi koniec skansenu, z drugim wejściem od ulicy Generała Wieniawy Długoszowskiego. Tam też jest parking i możliwość nabycia biletów. Przy parkingu znajduje się pizzeria, w której zjedliśmy pizzę. Spokojnie można wyjść ze skansenu, wrzucić coś na ząb i wrócić na dalsze zwiedzanie. Dwór szlachecki z Rdzawy Nie będę opisywał wszystkich budynków bo jak wspomniałem jest ich kilkadziesiąt. Wymienię niektóre z najciekawszych. Powróćmy do szlacheckiego dworu z Rdzawy. Zbudowany został na początku XVII w., następnie przebudowany w XVIII i XIX wieku. Wewnątrz możemy zobaczyć wyjątkowe XVII w. polichromie ścienne. Kościół rzymskokatolicki z Łososiny Dolnej Drewniany, jednonawowy kościół kryty gontem, przeniesiony z Łososiny Dolnej. Wybudowany został w XVIII wieku. Wnętrze kryje barokowe ołtarze z XVIII i XIX w. W porównaniu do innych drewnianych kościółków, ten wydał mi się bardzo duży. Bogato wyposażony i zdobiony wieloma malowidłami oraz ornamentami robi wrażenie. Jeśli dobrze pamiętam, w kościółku w wigilijną noc odprawiana jest pasterka. Chałupa kmiecia z Gostwicy Wybudowana około 1850 r. chałupa zamożnego kmiecia z wnętrzem urządzonym w stylu lat 20 XX w. Ciekawostką jest, że w tej chałupie w roku 1963 odbyło się wesele, na którym gościem był biskup Karol Wojtyła – czyli później papież Jan Paweł II. Z tego też powodu zimną izbę urządzono w stylu weselnym. Większość chłopskich chat było zorganizowanych w podobny sposób. Wchodzimy do sieni, z której po jednej stronie mamy wejście do izby kuchennej, po drugiej do tzw. izby zimnej. Określenie „zimna izba” wzięło się stąd, że nie była ogrzewana i korzystano z niej głównie w okresie poza zimowym. Była to jednocześnie izba reprezentacyjna, nazwalibyśmy ją teraz pokój gościnny. Oprócz tych dwóch izb bywały też dodatkowe mniejsze izdebki pełniące najczęściej rolę komórek lub pokoju dla seniora rodu. Kuźnia Lachów Sądeckich z Popowic Przyzagrodowa kuźnia Lachów Sądeckich z Popowic z 1920 r. W kuźni był pan „kowal”, który zaprezentował pracę ówczesnego kowala. Można też u niego nabyć pamiątkową małą podkowę. Szkoła ludowa z Nowego Rybia Bardzo interesujący budynek wiejskiej szkoły z lat 1926-1932 z kompletnym wyposażeniem. W szkole są dwie izby do nauki oraz malutkie mieszkanko i gabinet kierownika szkoły. Chałupa Wincentego Myjaka z Zagorzyna Wincenty Myjak był chłopskim posłem do galicyjskiego sejmu we Lwowie i parlamentu w Wiedniu. Zajmował się różnymi rzeczami i polityką, chociaż podobno jako poseł wiele się nie udzielał. My możemy zobaczyć jego chałupę z 1884 roku, przebudowaną w 1922 r. Wnętrze pochodzi z lat 1922-1927. Chałupa Maziarska z Łosia Łemkowska chałupa maziarska z Łosia koło Gorlic z pierwszej połowy XIX wieku. Wnętrze urządzone na lata 20 XX wieku. Maziarze zajmowali się wyrobem i handlem mazią, smarami i olejami. Między innymi pozyskiwali maź poddając drewno specjalnemu procesowi wytapiania. W chałupie znajduje się wystawa przybliżająca zawód i historię maziarzy. Jak dla mnie bardzo interesująca ekspozycja. Cerkiew greckokatolicka z Czarnego Drewniana cerkiew z lat 50-tych XVIII wieku. Wnętrze zawiera polichromie z 1895 r. oraz ikonostas z 1801 r. Cerkiew oplata drewniane ogrodzenie z ciekawym wejściem, coś jakby w stylu kapliczki. Garść porad Wiele obiektów w skansenie ma swojego indywidualnego przewodnika, który wita nas przy wejściu. Czasami jakiś budynek może być chwilowo zamknięty i otwarty przez przewodnika oprowadzającego większą grupę zwiedzających. Warto podpiąć się do takiej grupy lub chwilę poczekać na jej przyjście. Usługa przewodnicka jest odpłatna, ale nawet jeśli zwiedzamy indywidualnie, oprowadzający sami sugerują żeby np. poczekać na grupę bo z nią przyjdzie przewodnik, który otworzy dany obiekt i o nim opowie. Bywa też tak, że jednak osoba oprowadza po kilku zabudowaniach. Jakby co, zawsze można spytać najbliższego pracownika skansenu o budynek, na którym nam szczególnie zależy. Na zwiedzanie warto zarezerwować sobie kilka godzin, a nawet cały dzień jeśli chcemy też zobaczyć Miasteczko Galicyjskie. My byliśmy po południu i chcąc wstąpić też do miasteczka siłą rzeczy musieliśmy skrócić spacer po skansenie. Z tego też względu nie zobaczyliśmy wszystkiego np. cygańskiej osady. Warto też pamiętać, że wejście na teren skansenu jest otwarte do godz. 17:00 lub 14:00. Szczegóły na stronie muzeum w Nowym Sączu. Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu Skansen regionalny – Sądecki Park Etnograficzny tel. (0-18) 444 35 70 www.muzeum.sacz.pl Po skansenie zwiedziliśmy też bliźniaczą atrakcję – sąsiadujące Miasteczko Galicyjskie, będące przykładem typowego miasteczka z czasów zaboru austriackiego. Niektóre budynki w miasteczku są rekonstrukcją, ale wiele z nich to zabytki przeniesione tutaj z różnych małopolskich (galicyjskich) miasteczek. Warto zwiedzić! Zapraszam również do innych artykułów na blogu: Niezwykła historia zegara na ratuszu w Nowym Sączu Ruiny królewskiego zamku w Nowym Sączu Smaczne jedzenie w dobrej cenie – Bar Grodzki w Krakowie Muzeum pamiątek po Janie Matejce w Nowym Wiśniczu Dojazd do skansenu Dojazd do skansenu jest generalnie prosty. My jechaliśmy od strony Czchowa drogą 75. W Nowym Sączu na światłach przy stacji paliw Orlen skręciliśmy w lewo w ul. Lwowską (droga nr 28 biegnąca na Grybów). Po około 1,5 km. skręcamy w prawo na parking przy Miasteczku Galicyjskim i stadionie. Tutaj kupimy bilety i wejdziemy zarówno do miasteczka jak i skansenu. Jak wspomniałem wcześniej na teren parku możemy też wejść od ul. gen. Wieniawy Długoszowskiego, jednak moim zdaniem praktyczniej zatrzymać się przy Miasteczku Galicyjskim. Sądecki Park Etnograficzny na mapie: udostępnij udostępnij save udostępnij udostępnij [...]

Malowniczo położony Zamek w Dobczycach

Małe miasteczko Małopolski na południowy wschód od Krakowa skrywa zamek, malowniczo usytuowany na wzgórzu, tuż nad brzegiem Jeziora Dobczyckiego. To zamek w Dobczycach – doskonała propozycja na krótki, jednodniowy wypad. Lubię takie miejsca bo zazwyczaj nie ma natłoku turystów, co pozytywnie wpływa na komfort zwiedzania. Zapora na Rabie, a obok Zamek Dobczyce Naszą małą wycieczkę zaczęliśmy od zapory na rzece Rabie, której powstanie utworzyło Jezioro Dobczyckie. Zapora znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie zamku w Dobczycach. Wzniesiona została by zapobiegać powodziom a jej budowa została zakończona w 1986 roku. Nieopodal, na brzegu jeziora, można dostrzec sporą betonową budowlę, w której znajduje się ujęcie wody pitnej dla Krakowa. Z tego powodu jezioro Dobczyckie jest zamknięte dla kąpieli czy pływania. W czasie naszej wizyty przejście zaporą na drugi brzeg było niedostępne, chociaż z tego co wiem, można przechodzić. Po drugiej stronie jest spacerowy odcinek na koronie zapory. Po chwili spędzonej na zaporze i pamiątkowej fotce, ruszyliśmy na zamek. Zamek w Dobczycach – Historia Zamek w Dobczycach został wzniesiony prawdopodobnie w XII wieku. Od samego początku powiązany był z miastem funkcjonującym na zamkowym wzgórzu w obrębie murów zamku, o czym wspominają dokumenty z 1310 roku. Zamek stanowił obronną warownię, w której stacjonowało wojsko odpierające ataki wrogów. Jak powstały Dobczyce? Legenda głosi, że za czasów Mieszka I rycerz Dobiesław, zwany Dobkiem, patrząc ze wzgórza na dolinę Raby powiedział do swojego syna: „Już stąd nie wyjadę Ziemko! Zostanę tu nad Rabą”. Dobek z synami założył tu osadę a jego potomkowie zwani są Dobczycami/Dobczykami. Dobczyce pomagają Łokietkowi W 1311 r. wybuchł bunt krakowskich mieszczan przeciwko księciu Władysławowi Łokietkowi, który schronił się w dobczyckim zamku i wydał w tym miejscu dokument nakazujący konfiskatę majątku buntowników. Pamiętając tę pomoc okazaną Łokietkowi, jego syn Władysław Wielki, powtórzył w 1362 r. lokację miasta na prawie magdeburskim i nadał przywileje mieszczanom Dobczyc. Na zamku w 1391 r. bawiła królowa Jadwiga, a król Władysław Jagiełło odwiedził zamek w roku 1393 i 1417. Bywalcem zamku był też Jan Długosz, który tu zarówno pracował jak i uczył królewskie dzieci. Świetność Dobczyc przypada na okres od pierwszej połowy XIV w. do pierwszej połowy XVII wieku. Dobczyce wraz z okolicznymi wioskami były wtedy dobrami królewskimi przynoszącym spore dochody. Rozwijało się rzemiosło i handel a wielu mieszkańców miasta pobierało nauki na Uniwersytecie Krakowskim. Upadek Starego Miasta Zamek i miasto ze względu na swój obronny charakter otoczone były potężnymi murami. Warownia musiała odpierać przez stulecia wiele ataków, także podczas potopu szwedzkiego. I to właśnie wojna ze Szwedami zakończyła złote czasy Dobczyc. Zamek i miasto bardzo wtedy ucierpiały. Dzieła zniszczenia dopełnił pożar w 1753 r. Wyczerpały się też możliwości rozwoju miasta w jego dotychczasowej formie – na już zdewastowanym, ufortyfikowanym wzgórzu. Zabudowa miasta przeniosła się na podnóże zamkowego wzgórza – do doliny Raby. Od tej pory zamek już tylko upadał, między innymi niszczony przez poszukiwaczy skarbów, które ponoć były ukryte w zamkowych murach. Wraz z zamkiem na znaczeniu straciło również miasto Dobczyce. Dopiero w latach 60-tych XX wieku rozpoczęła się odbudowa zamku staraniami działaczy PTTK oraz mieszkańców Dobczyc. Muzeum na zamku zostało otwarte w 1963 r. Zwiedzanie zamku w Dobczycach Obecnie ten małopolski zamek jest częściowo odbudowany a zwiedzającym udostępniony jest fragment budowli. Do wejścia zamku wiedzie drewniany most. Za bramą zamku mieści się kasa z biletami i pamiątkami. Kupujemy bilety i trafiamy od razu na zamkowy dziedziniec po zachodniej stronie, z widokiem na zaporę i jezioro Dobczyckie. Stąd po schodkach wchodzimy na górną część zamku z małym „dziedzińcem” ze studnią i wejściem do sal muzealnych. Sala Władysława Kowalskiego Zwiedzanie zaczęliśmy od sali Kowalskiego. Władysław Kowalski był zasłużonym działaczem PTTK, który stał na czele inicjatywy odbudowy zamku. Uhonorowaniem jego pracy jest umieszczenie jego nazwiska przy sali poświęconej historii zamku w Dobczycach i jego odbudowie. Kaplica zamkowa Jest to mała zamkowa kaplica z przedsionkiem, zrekonstruowana w 1962 r. Na jej miejscu znajdowała się kiedyś brama wjazdowa do zamku. W ołtarzu kaplicy znajduje się obraz przedstawiający św. Kazimierza. To kopia obrazu w ołtarzu św. Kazimierza z kościoła i klasztoru Reformatów w Krakowie. Warto wspomnieć, że św. Kazimierz Królewicz jest patronem Ziemi Dobczyckiej. W dniu 4 marca obchodzone jest w Święto Kazimierza Królewicza i możecie zawitać do Dobczyc na odpust. Sala kominkowa – archeologiczna Nazwa tej sali pochodzi od zrekonstruowanego renesansowego kominka z XVI-XVII wieku, znajdującego się w jej narożniku. Jednak przede wszystkim jest to sala archeologiczna, bowiem prezentuje historię regionu od czasów sięgających 4 tyś. lat p.n.e. aż do czasów nowożytnych. W gablotach zobaczycie wiele przedmiotów pochodzących ze znalezisk i wykopalisk zarówno z terenu samego zamku jak również miasta i okolicy. Oprócz przedmiotów codziennego użytku jak porcelana, naczynia, monety, herby, siekierka, elementy tkackie i inne, znajdują się tutaj też skamieliny morskich zwierząt (ślimaki, małże, gąbki, amonity) pochodzące między innymi z kamieni użytych do budowy zamku. Sala hutnicza z piecami Badania archeologiczne wykazały, że w Dobczycach istniały kiedyś piece hutnicze i do wypalania ceramiki. W tej sali znajduje się kilka pieców, służących do różnych celów. Odbywała się tu produkcja broni żelaznej i wypalano ceramikę. Jest też piec, który prawdopodobnie ogrzewał zamkowe pomieszczenia. Na sali zobaczycie ponadto ekspozycję metalowych naczyń i przedmiotów oraz broni (min. szable, siekiery, bagnety, dzidy), które zostały odkryte w ruinach dobczyckiego zamku. Katownia i loch Na zamku nie mogło zabraknąć katowni z katem, kościotrupa oraz narzędzi tortur z opisem męczarni, jakie groziły przestępcom i często przypadkowym nieszczęśnikom. Przykładowo za krzywoprzysięstwo i zdradę ucinano język i wyłupiano oczy. Chcecie wiedzieć więcej? Dowiecie się w zamkowej sali tortur. Sala historyczna Sala przedstawiająca historię Dobczyc. Prezentuje min. wyposażenie niemieckich żołnierzy oraz partyzantów AK (w tym broń) Izba Pamięci Narodowej im. gen. Mieczysława Boruty-Spiechowicza Duże wrażenie pomieszane ze smutkiem wywiera piwniczna sala poświęcona okresowi I i II wojny światowej, upamiętniająca ofiary z Dobczyc i tragiczne wydarzenia na tym terenie. Można tu zobaczyć dokumenty i zdjęcia z czasów wojny, wojskowe przedmioty a nawet śmigła z wojskowych samolotów rozbitych pod Dobczycami. Fragment ekspozycji poświęcono Żydom z Dobczyc. Przedstawiony jest też gen. Mieczysław Boruta – Spiechowicz, który w 1914 r. był dowódcą 11 kompanii 1 batalionu 2 pułku piechoty II Brygady Legionów Polskich. Pod jego dowództwem służyli między innymi żołnierze pochodzący z Dobczyc. Hej, a może zobaczysz też na inne zamki i zabytki w Małopolsce, które opisałem: Sala tarasowa Na zamku jest też sala tarasowa służąca do organizowana uroczystości i przyjęć okolicznościowych. Niestety, na co dzień prawdopodobnie nie jest przeznaczona do zwiedzania, a przynajmniej tak było w czasie naszej wizyty. Sala była zamknięta a napis na drzwiach informował, że jest dostępna tylko dla zaproszonych gości. Studnia – spiżarnia Na górnym dziedzińcu warto zwrócić uwagę na studnię o głębokości 8 metrów. Służyła ona prawdopodobnie jako spiżarnia. Co ciekawe, studnię odkryto w 1981 r. za sprawą wstrząsów powstałych w wyniku eksplozji kruszących skały pod budowę tamy. Po krótkim odpoczynku na górnym i dolnym dziedzińcu warowni, opuszczamy zamek. Od zamku prowadzi droga-ścieżka, która wiedzie do kolejnych atrakcji turystycznych tj. skansenu, kościoła św. Jana Chrzciciela w Dobczycach a następnie do fragmentu zrekonstruowanych murów miejskich wraz z bramą wjazdową i basztą widokową. Ścieżka zatacza okrąg wokół zamkowego wzgórza wracając pod zamek. Skansen Dobczyce Po zwiedzaniu zamku przeszliśmy do niewielkiego Skansenu Budownictwa Ludowego, znajdującego się obok zamku. Wstęp na zamek i do skansenu odbywa się w ramach jednego biletu. Skansen Budownictwa Ludowego w Dobczycach tworzony jest od 1968 r. Zobaczycie tutaj takie budynki jak: dom pogrzebowy, kuźnia, karczma z 1830 r., spichlerz zbożowy z 1863 r., piętrowy kurnik z 1890 r., dwie wozownie. W każdym z budynków znajduje się wiele eksponatów etnograficznych, przedmiotów, sprzętów. Klimat dopełniają odgłosy życia, które przed laty się w nich toczyło. Więcej przeczytasz we wpisie poświęconym skansenowi w Dobczycach. Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Dobczycach Wokół zamkowego wzgórza prowadzi droga-ścieżka, która zaraz za skansenem doprowadzi nas do kościoła Jana Chrzciciela. Wzniesiony był w latach 1828-1834 na miejscu starszej świątyni. W swoim wnętrzu kościół Jana Chrzciciela skrywa min. 5 ołtarzy, XVIII-wieczne organy czy malowane na ołowiowo-cynkowej blasze stacje drogi krzyżowej z 1849 r. Obok kościoła rośnie pomnik przyrody – Lipa „Marysieńka”, stabilizowana przez liny. Warto też wspomnieć o wolnostojącej dzwonnicy z XIX wieku z trzeba dzwonami. Najstarszy z dzwonów odlano w 1504 roku. Od kościoła w dół wzgórza biegną schody prowadzące do ulicy Kazimierze Wielkiego, która doprowadzi prowadzi do centrum miasteczka. Zejdziemy tędy później, natomiast teraz idziemy dalej ścieżką prowadzącą od kościoła na południowo-wschodni róg wzgórza Starego Miasta. Baszta widokowa i średniowieczne miejskie mury Przechodzimy obok drewnianych, prywatnych zabudowań i dochodzimy do fragmentu murów miejskich z bramą wjazdową oraz baszą, na której urządzono punkt widokowy. Mury miejskie wzniesione zostały w XIV-XV wieku. Najstarszy dokument wspominający o murach to akt lokacyjny miasta z 1362 r. Mury obejmowały całe miasto mieszczące się na zamkowym wzgórzu i miały 700 metrów długości, wysokość około 5 m., zaś ich szerokość dochodziła do 2 metrów. W XIX wieku zamek i mury miasta uległy w dużej części zniszczeniu. Pozyskany z nich kamień posłużył bowiem do budowy lokalnych domów, kościoła a nawet Wałów Wiślanych w Krakowie. Na szczęście mieszkańcy Dobczyc i lokalne władze dość szybko uprzytomnili sobie, że trzeba ratować ocalałą część murów i w 1901 roku wykonano pierwszą renowację. W latach 70-tych XX wieku mury zostały naruszone przez ulewne deszcze. Wykonano wtedy tymczasowe zabezpieczenie. Może zainteresują Cię też inne zamki, które opisałem: Drugi Wawel – Zamek Królewski w Niepołomicach Biała Dama i Zamek w Dębnie Baszta – Zamek w Czchowie Zamek Tropsztyn i klątwa Inków Rekonstrukcja miejskich murów i baszty Temat renowacji murów miejskich i ich udostępnienia dla celów turystycznych powrócił w XXI w. W latach 2006-2013 wykonano szereg prac zabezpieczających i rekonstrukcyjnych, czego efektem jest dostępny dla turystów fragment zrekonstruowanych murów z basztą o wysokości prawie 13 metrów oraz bramą wjazdową na miejskie wzgórze. Na baszcie mieści się taras widokowy na jezioro Dobczyckie. Zagospodarowane zostało także otoczenie murów, wykonano iluminację nocną i ścieżki spacerowe. Opuszczamy zrekonstruowane dobczyckie miejskie mury i ścieżką wzdłuż jeziora wracamy w stronę zamku. Równolegle do ścieżki, aż do zamku, ciągnie się niski, kamienny mur. Symbolizuje on przebieg dawnych murów miejskich. W kilku miejscach mur jest zbudowany z metalowej konstrukcji, mającej bardziej unaocznić kształt murów. Spacerując podziwiamy fantastyczny widok na jezioro Dobczyckie. Docieramy do zamku a tym samym zatoczyliśmy kółko wokół wzgórza Starego Miasta. Następnie kierujemy się ponownie w stronę kościoła i wspomnianymi wcześniej schodami biegnącymi od świątyni docieramy do centrum Dobczyc ulicą Kazimierza Wielkiego. Tam robimy przystanek na lody czy inne zapiekanki. Po przekąsce wracamy do samochodu ulicą Rynek i Podgórską. Zamek Dobczyce – ile czasu trwa zwiedzanie? Zwiedzanie zajęło nam nieco ponad 4 godziny. Wam może to oczywiście zająć mniej lub więcej. Jeśli będziecie bez dzieci i postanowicie dokładnie zapoznać się z zamkiem i Dobczycami, może to być nawet całodniowa wyprawa. Jak dojechać na zamek w Dobczycach? Po przyjeździe do Dobczyc zaparkowaliśmy na dużym parkingu przy stadionie, po północnej stronie zamku. I to jest najlepsza opcja. Można też szukać miejsca parkingowego „na mieście”, ale zdecydowanie wygodniej na wspomnianym parkingu. Stąd spacerkiem weszliśmy ścieżką przez mały lasek na zamkowe wzgórze, od północnej strony. Ścieżka jest szeroka, da się wjechać dziecięcym wózkiem, aczkolwiek momentami jest stromo i wymagać to będzie nieco wysiłku. Dodatkowo bliżej zamku jest odcinek ze schodkami, po których wózek trzeba po prostu wnieść. My akurat nie mieliśmy wózka, ale widziałem na tej ścieżce rodziny z dziećmi w wózkach. Na zamkowe wzgórze można jednak dostać się też od wschodniej strony ulicami Kazimierza Wielkiego lub Przedbronie. Z dziecięcym wózkiem najwygodniej będzie wjechać drogą przez zrekonstruowaną bramą wjazdową, przy opisywanej już baszcie widokowej. Można też z ulicy Kazimierza Wielkiego wejść schodami prowadzącymi pod kościół. Lokalizację zamku w Dobczycach i opisanych obiektów możecie zobaczyć na poniższej mapie. Przy tworzeniu tego artykułu korzystałem z treści zamieszczonych na tablicach informacyjnych obiektów oraz opisów poszczególnych ekspozycji muzealnych.udostępnij udostępnij save udostępnij udostępnij [...]

Pałac Dąmbskich w Wojniczu i zegary słoneczne

Mógłby być perłą miasteczka i miejscem, w którym rozkwita kultura i sztuka. W ostateczności mógłby być centrum hotelowo-restauracyjnym. Niestety nie jest. Opuszczony marnieje czekając na księcia z bajki, który sypnie groszem i zbuduje tu swoje małe królestwo. Oto Pałac Dąmbskich w Wojniczu. Pałac Dąmbskich w Wojniczu i jego historia Prawdopodobnie na miejscu pałacu Dąmbskich stał wcześniej dwór właścicieli Zamościa. W nim to po Powstaniu Listopadowym spotykali się spiskowcy, wśród których byli Edward Dembowski i Jan Tyssowski oraz emisariusze Towarzystwa Demokratycznego Polskiego. Przygotowywano tutaj powstanie narodowe/krakowskie w 1846 roku, przez co aresztowano Władysława Dąmbskiego i osadzono w więzieniu na 2 lata. Dwór był również pomocny w okresie powstania styczniowego. Na miejscu wspomnianego pałacu w 1876 roku wybudowano Pałac Dąmbskich. Neogotycki styl pałacu Budowę zainicjował Władysław Dąmbski a pałac w stylu angielskiego neogotyku zaprojektował Karol Polityński. Budynek jest na planie wydłużonego prostokątu, dwutaktowy i podpiwniczony. Na osi frontowej fasady znajduje się ryzalit (występ w elewacji budynku, popularny w pałacach, często z wejściem) z głównym wejściem, z tyłu kolumnowy portyk – galeria z arkadami. Pałac ozdobiony jest na bocznych elewacjach neogotyckimi schodkowymi balustradami, wieżyczkami na narożnikach podpartych szkarpami w kształcie baszt zwieńczonych krenelażami, ostrołukowymi oknami oraz prostokątnymi zamkniętymi oślimi grzbietami. Dach jest dwuspadowy, kryty dachówką. Wnętrza pałacu nie widziałem, bo budynek jest niedostępny dla zwiedzających. Według opisu w holu mają znajdować się schody z ozdobną balustradą skręcone wokół toskańskiej kolumny podpierającej żeglaste sklepienie. Pomieszczenia w piwnicy i na parterze są przesklepione. Zegary słoneczne Na elewacji budynku znajdują się 3 zegary słoneczne. Elewacja nie jest w najlepszym stanie, ale wydaje mi się, że dobrze je zlokalizowałem, Jeśli się mylę, to mnie poprawcie. Po południowej stronie budynku zauważyłem też wolnostojący zegar słoneczny. Interesujące, że w XIX wieku na dworze korzystano jeszcze ze słonecznych zegarów, chyba że pełniły bardziej funkcję ozdobną niż praktyczną. Jak ktoś jest zorientowany w temacie, proszę o wypowiedź w komentarzu. Park dworski i muszla koncertowa Dookoła dworu rozciąga się park dworski z XIX wieku, który jednak nie wygląda już jak w pierwotnym założeniu. Drzewa występujące w parku to min. dęby, lipy, iglicznia cierniowa, platany i tulipanowce. Niektóre drzewa są naprawdę potężne z imponującymi obwodami. W parku znajduje się też muszla koncertowa. Nie wiem, czy należała do pałacu czy powstała później. Pałac zmieniał swoich właścicieli. Był własnością Jordanów, po których bankructwie został przejęty przez starostwo w Brzesku. Od 1936 roku do lat powojennych działała w nim szkoła rolnicza, potem internat i przedszkole. Na początku lat 90-tych budynek został opuszczony. W 2011 roku pałac Dąmbskich wraz z 7 hektarami parku gmina Wojnicz wykupiła od starostwa Tarnów. Gmina chce wyremontować pałac i pozyskać dofinansowanie na ten cel. W 2015 roku skierowała do mieszkańców ankietę w celu skonsultowania pomysłów na wykorzystanie obiektu. Czy to się uda i samorząd przywróci pałac do życia, czas pokaże. W sąsiedztwie pałacu na terenie kompleksu parkowego znajdują się jeszcze inne budynki min. willa modernistyczna. Niedawno zbudowano też plac zabaw dla dzieci. Przy bramie wjazdowej do parku stoi neogotycka dozorcówka z 1874 roku. We wpisie wykorzystałem informacje z tablicy informacyjnej przy pałacu. Zapraszam Cię też do innych tekstów na blogu: Film o murach obronnych Tarnowa Ruiny zamku w Tarnowie na Górze Marcina Ruiny zamku Leliwitów w Melsztynie Malowana kwiatami wieś Zalipie Muzeum Wincentego Witosa w Wierzchosławicach Jak dojechać do Pałacu Dąmbskich Pałac Dąmbskich w Wojniczu położony jest w południowej części miasta (ul. Konopnickiej), przy drodze Wojnicz-Zakliczyn. W Wojniczu na światłach przy rynku skręcamy na południe (na Zakliczyn/Czchów/Nowy Sącz) i pół kilometra dalej po lewej stronie zobaczymy park z pałacem w głębi. Możemy wjechać w drogę wewnętrzną i zaparkować na parkingu w parku. Lokalizacja pałacu na mapie: udostępnij udostępnij save udostępnij udostępnij [...]

Zamek Kamieniec w Korczynie-Odrzykoniu

Zamek Kamieniec ma bogatą historię. Odwiedzali go królowie, rysował go Jan Matejko. Właścicielem zamku był min. Aleksander Fredro, który z racji stanu zamku nie mógł na nim mieszkać, ale na bazie zamkowych historii napisał Zemstę. Początkowo na MojaMałopolska.pl miałem opisywać atrakcje turystyczne i ciekawe miejsca tylko w Małopolsce. Doszedłem jednak do wniosku, że niepotrzebnie się ograniczam. Postanowiłem w razie sposobności prezentować również atrakcje turystyczne Polski Południowej. Tym bardziej, że to po sąsiedzku, a i sama Małopolska jako kraina geograficzna obejmowała znacznie większe tereny niż obecne województwo Małopolskie. Dzisiejszy wpis jest premierowym tekstem o południu Polski, poza Małopolską definiowaną jako województwo. Zamek Kamieniec – Historia Zamek Kamieniec położony jest na granicy miejscowości Odrzykoń i Korczyna, około 7 km. na północ od Krosna na Podkarpaciu. Wzgórze zamkowe nazywano Kamieniec, stąd zamek przyjął tę nazwę. Zapewne z powodu skały, która była na wzgórzu i na niej osadzono zamek. Warownia służyła obronie szlaku handlowego na Węgry. W 1399 roku podczas objazdu południowych granic Polski na zamek zawitał król Władysław Jagiełło. Twierdzę wzniesiono zapewne za czasów Kazimierza Wielkiego. Najstarsze wzmianki o zamku pochodzą z 1348 roku i początkowo był on własnością króla. W 1396 roku król przekazał zamek rycerzowi Klemensowi z Moskorzewa herbu Pilawa za zasługi przy obronie Wilna. W późniejszym okresie rycerska rodzina Moskarzewskich, dla podkreślenia faktu że zamek Kamieniec stał się ich główną siedzibą, zmieniła nazwisko na Kamienieccy. Złote czasy zamku Kamieniec Kamienieccy dbali o warownię. Rozbudowali Zamek Wysoki, założyli kaplicę zamkową, wznieśli od wschodu Zamek Średni, Przedzamcze Zachodnie (Odrzykońskie) oraz Przedzamcze Wschodnie (Korczyńskie). W międzyczasie zamek próbowali bezskutecznie zdobyć Węgrzy. Prawnuk Klemensa Kamienieckiego – Mikołaj Kamieniecki (1460-1515) został pierwszym w Polsce hetmanem wielkim koronnym, czyli drugim (obok hetmana wielkiego litewskiego) urzędnikiem w kraju po królu. Mikołaj Kamieniecki brał udział w wielu bitwach. Szczególnie zasłynął w bitwie pod Łopusznem w 1512 roku, kiedy pokonał 24 tysiące Tatarów mając tylko 5 tysięcy kawalerzystów. W zamkowej kaplicy prawdopodobnie odprawiał msze św. Jan z Dukli (1414-1484). Natomiast w 1528 roku na zamku otrzymał schronienie wygnany z Węgier król Jan Zapolya. Tuż przed lub już po (nie jestem pewien kiedy) śmierci Mikołaja Kamienieckiego zamek w Korczynie-Odrzykoniu został podzielony między dwóch braci Kamienieckich. W roku 1530 korczyńską część zamku nabył Seweryn Boner, który dokonał kolejnej przebudowy zamku. Jego córka wyszła za Jana Firleja, wnosząc swoją część zamku do jego rodu. Drugą część zamku nabyli w 1599 r. Stadniccy, a w 1601 roku przeszła na własność Skotnickich. Inne wybrane zamki, które już opisałem: Ruiny zamku w Czorsztynie Zamek w Dębnie k. Brzeska Zamek Kmitów i Lubomirskich w Wiśniczu Spór o studnię i deszczówkę – geneza „Zemsty” A. Fredry W 1828 roku Aleksander Fredro poślubił Zofię Jabłonowską, właścicielkę połowy zamku. Studiując zamkowe dokumenty natknął się na historię zatargu Firlejów i Skotnickich. Na bazie sporu dwóch rodów napisał komedię „Zemsta”. Skotniccy z Firlejami toczyli sąsiedzkie spory, min. o korzystanie z jedynej zamkowej studni, wzajemnie sobie dokuczając. Skotniccy przebudowali dach zamku kierując deszczówkę na dziedziniec Firlejów robiąc z niego bajoro, co spowodowało spór trwający aż 30 lat. O dziwo, został on zakończony dzięki miłości ich dzieci, Zofii Skotnickiej i Mikołaja Firleja, którzy wzięli ślub w 1638 roku. No proszę, jakie życie może być zaskakujące ;) Upadek warowni Można powiedzieć, że za Skotnickich zakończyły się już złote czasy zamku Kamieniec. Przyszedł potop szwedzki i zamek w 1657 roku został podbity i zniszczony przez wojska Jerzego II Rakoczego, księcia Siedmiogrodu, który ułożył się ze Szwedami i natarł na Polskę od południa. Później zamek przechodził z rąk do rąk. Były próby jego odbudowy, ale tylko w niewielkim stopniu. Zamek popadał w ruinę. Zniszczenia dopełniła wichura w 1796 r., która zerwała dach z zamku górnego. Dach spadł na zabudowę poniżej i zniszczył część warowni. Hrabia Józef Jabłonowski, który był wtedy właścicielem zamku, przeprowadził się do dworku w Krościenku Wyżnem. W 1842 roku Seweryn Goszczyński, zainspirowany historią Jana Machnickiego, wydał poemat „Król zamczyska”. Z kolei w 1865 r. Jan Matejko zwiedził te okolice i wykonał szkice ruin. W 1831 roku w ruinach zamku zamieszkał niejaki Jan Machnicki z Dukli, który przeżywszy załamanie po upadku powstania listopadowego stał się obłąkanym królem zamczyska. Odstraszał on okoliczną ludność, która traktowała zamek jako darmowy skład materiałów budowlanych, przyczyniając się do jego niszczenia. Według zapisków, ostatni obiad/przyjęcie na zamku w jednej z zachowanych komnat wydała w 1863 r. rodzina Starowiejskich. Zamek był wtedy podzielony między dwie rodziny – Starowiejskich i Szeptyckich. Od tej pory zamek już całkowicie popadał w ruinę, chociaż jeszcze w XIX wieku gmina i konserwator zabytków próbowali zatrzymać ten proces i rozbudzić w miejscowej ludności świadomość wagi historycznej tego miejsca. Między innymi w tym celu w 1894 roku na zamku górnym ustawiono cokół z popiersiem Tadeusza Kościuszki, wykonanym przez rzeźbiarza Andrzeja Lenika. Zamek Kamieniec współcześnie W czasie I wojny światowej zamkowe wzgórze było terenem walk. Na terenie zamku do 1945 roku był nawet cmentarz wojenny, który przeniesiono w inne miejsce. Pierwsze większe prace archeologiczne i konserwatorskie podjęto dopiero w latach 50-tych XX wieku. Częściowo uzupełniono mury niektórych budynków wewnętrznych i odtworzono mury zewnętrzne zamku, aby zamknąć jego teren przed dewastacją. Obecnie zamek stanowi własność Skarbu Państwa ale od 1995 roku dzierżawi go zafascynowany zamkiem prywatny kolekcjoner z Krosna, który udostępnia zamek turystom. W 2000 roku na zamku odbyła się uroczystość wręczenia sztandaru Kamienieckich jednostce Wojska Polskiego z Rzeszowa, która przyjęła nazwę Mikołaja Kamienieckiego. Widoczne obecnie ruiny zamku Kamieniec stanowią tylko część jego pierwotnej okazałości. Dla turystów dostępny jest tylko Zamek Wschodni po stronie Korczyny. Tutaj znajduje się brama wejściowa na teren zamku, gdzie część ruin przystosowano na niewielkie muzeum, zamkową kaplicę oraz salę tortur prezentującą wymyślne przyrządy i narzędzia do zadawania cierpienia skazańcom. W Polsce tortury upowszechniły się przez wpływ prawa niemieckiego, gdzie były popularnym sposobem wyciągania zeznań i karania. Wraz z torturami upowszechniona została funkcja kata, który miał też wiele innych obowiązków min. prowadzenie domu publicznego. Kata opłacano z miejskiej kasy, nieraz otrzymywał nawet mieszkanie, ale profesja ta była jednak uznawana za hańbiącą. Zazwyczaj trudnili się nią ułaskawieni skazańcy. Do sali tortur przylega też sala, w której prowadzone są ceramiczne warsztaty twórcze. To oferta kierowana głównie do szkół i kiedy zwiedzałem zamek, na warsztatach przebywała właśnie grupa dzieci. Opisując zamek bazowałem na informacjach zamieszczonych na tablicach przy/na terenie zamku i wiadomościach przekazanych przez panią przewodnik oprowadzającą po ruinach zamku. Więcej informacji, w tym cennik i godziny otwarcia znajdziecie na stronie zamku. Polecam, warto zobaczyć. Zapraszam Cię do innych ciekawych wpisów: Muzeum Mleczarstwa w Królówce k. Bochni Film jak wybudowano kolejkę na Kasprowy Wierch Królewskie miasto Biecz – mały Kraków, który musisz zobaczyć Dojazd na zamek Kamieniec Dojechać do zamku możecie dotrzeć z kilku stron, wszystko zależy skąd jedziecie. Przykładowo będąc w Krośnie kierujecie się na ulicę Białobrzeską i podążacie nią na północ aż po ok. 7 km. zobaczycie zamek. Około 300 metrów od zamku po południowo-zachodniej stronie znajduje się płatny parking z możliwością posilenia się. Jeśli jesteście samochodem osobowym można bezpłatnie zaparkować przy kościółku po drugiej stronie drogi. Nieopodal zamku, po wschodniej stronie przy drodze 991, znajduje się Rezerwat Przyrody Porządki im. prof. Henryka Świdzińskiego. W rezerwacie można zobaczyć grupę skalnych ostańców. Rezerwatu niestety nie zwiedziłem, ale wpisuję go na listę do odwiedzenia. Poniżej lokalizacja zamku na mapie. udostępnij udostępnij save udostępnij udostępnij [...]

Zamek Dunajec w Niedzicy

W jednym z wcześniejszych artykułów opisałem zamek w Czorsztynie. Nieopodal niego, po drugiej stronie Dunajca/Jeziora Czorsztyńskiego znajduje się, wybudowany przez Węgrów, zamek w Niedzicy. Po zwiedzeniu zamku w Czorsztynie postanowiliśmy zobaczyć zamek w Niedzicy. Zamiast podjechać samochodem wybraliśmy ciekawszą opcję – przeprawę statkiem przez jezioro. Przystań z kasami biletowymi na statek lub gondolę znajduje się po północno-zachodniej stronie zamku w Czorsztynie. Do przystani dojść można wyznaczoną ścieżką, nieco ponad pół kilometra na piechotę. Skorzystać można z przeprawy dwupoziomowym statkiem rzecznym (przynajmniej ja tak go nazywam) lub małą gondolą. My zdecydowaliśmy się na statek. Sama podróż pod zamek Dunajec trwała niecały kwadrans. O ile tylko pogoda sprzyja polecam wybrać górny pokład, z którego jest najlepszy widok na obydwa zamki. Zamek w Niedzicy – Historia Podobnie jak w przypadku zamku w Czorsztynie, początki zamku w Niedzicy nie są dokładnie znane. Został zbudowany najprawdopodobniej na początku XIV wieku przez Kokosza Berzeviczego. Możliwe, że wcześniej istniała na tym miejscu drewniano-ziemna budowla obronna. Tereny po południowej stronie Dunajca należały do Węgier i zamek w Niedzicy był węgierską warownią, można powiedzieć że w kontrze do polskiego zamku w Czorsztynie. Pierwsza oficjalna wzmianka o zamku pojawia się w dokumentach z 1325 r. jako własność Jana i Rykolfa Berzeviczych. Ich dziadek, Rudygier z Tyrolu jako komes spiski (czyli nadzorca regionu z ramienia króla) w 1209 roku lokował Niedzicę. Do zamku w Niedzicy należało wiele dóbr ziemskich na Zamagórzu Spiskim. Na stronie opisałem też inne zamki: Zamek w Nowym Wiśniczu Beluard – ruiny twierdzy w Rożnowie Zamek w Dębnie Więcej zamków i zabytków… Zamek Dunajec w Niedzicy w całej swojej historii wielokrotnie zmieniał właścicieli. Wymienię najważniejszych z nich. W 1412 roku na zamku w Niedzicy król Władysław Jagiełło zapłacił cesarzowi Zygmuntowi Luksemburskiemu 37 000 kóp srebrnych groszy praskich, za co otrzymał część Spisza z 16 miastami. W 1470 roku zamek przeszedł w ręce żupana spiskiego Emeryka Zapolyi, który rozbudował warownię o zamek dolny. Jego bratanek, Jan Zapolya, został królem Węgier mając w tym zasługi Hieronima Łaskiego. Jako dowód wdzięczności w 1528 r. król nadał Łaskiemu zamek w Niedzicy. Rok 1589 przynosi kolejną zmianę właściciela zamku. Został nim Jerzy Horvath, któremu Wojciech Łaski sprzedał warownię. Jerzy Horvath rozbudował zamek przekształcając go w renesansową rezydencję. Mniej więcej w takiej formie zamek zachował się do dzisiaj. Przez lata 1670-1776 zamek Dunajec w Niedzicy był we władaniu rodziny Joanellich. Przebudowali i doprowadzili do porządku między innymi zdewastowaną kaplicę zamkową, bowiem za ich czasów działo się wiele. Na Węgrzech wybuchło chłopskie powstanie przeciwko cesarskim wojskom i w 1683 r. zamek zajęli powstańcy a w 1684 r. wojska cesarskie. Zamek w Niedzicy był planem wielu filmów i seriali, między innymi takich jak Janosik, Wakacje z Duchami, Zemsta, Zwariowana noc. Po Joanellich włodarzem zamku został Andrzej Horvath, który odnowił zamek. W 1857 roku przez małżeństwo Kornelii Horvath z Alapi Salomonem, Niedzica wraz z zamkiem stała się własnością rodziny Salamonów i taki stan trwał do 1945 r. W międzyczasie, po zakończeniu II wojny światowej, Niedzica weszła w skład ziem Polski. Salomonowie opuścili Niedzicę w 1943 roku, a po II wojnie światowej, w 1945 r. zamek przejęło Państwo. Przeprowadzone zostały wtedy prace renowacyjne budowli. W 1949 roku zamek przekazano Stowarzyszeniu Historyków Sztuki. Organizacja do dzisiaj ma na zamku swoją rezydencję i dba o prace konserwatorskie. W 1963 roku na zamku otwarte zostało muzeum. W 2006 roku w budynku gospodarczym znajdującym się obok zamku otwarto powozownię. Zamek Dunajec w Niedzicy, inkaski skarb i zamek Tropsztyn Z zamkiem w Niedzicy związana jest historia ze skarbem Inków. W XVIII wieku potomek fundatorów zamku w Niedzicy – Sebastian Berzewiczy, wyjechał do Peru. Poślubił tam Inkaską Indiankę, z którą miał córkę Uminę. Było to w czasie najazdu Hiszpanów na Inków. Z królewskiego rodu Inków przy życiu pozostał bratanek naszego rodaka – Andreas Tupac Amaru II. Ożenił się on z jego córką Uminą, po czym cała rodzina uciekła do Europy zabierając ze sobą część królewskiego skarbu Inków. Los ich nie oszczędził i przy życiu został tylko Sebastian i jego wnuk – Unkas, który przyjął polskie imię i nazwisko jako Antoni Benesz. Jego dziadek Sebastian ukrył gdzieś legendarny skarb Inków. Na skarbie ma ciążyć klątwa. Dotknie każdego, kto będzie chciał odnaleźć skarb. Zakaz złamał prawnuk Antoniego – Andrzej Benesz. W 1946 roku w Niedzicy odkrył inkaskie pismo, podobno wiążące skarb z zamkiem w Tropsztyn w Wytrzyszczce. To właśnie on w 1970 roku przejął ruiny zamku Tropsztyn, jednak 6 lat później poszukiwania skarbu przerwała jego śmierć w wypadku samochodowym. Czyżby klątwa? Potomkowie Andrzeja Benesza w 1990 r. odkupili zamek. Została powołana Fundacja Odbudowy Zamku Tropsztyn, która zajęła się rekonstrukcją warowni. Obecnie odbudowany zamek Tropsztyn w Wytrzyszczce stanowi atrakcję turystyczną. Zamek w Niedzicy – zwiedzanie Przy wjeździe do zamku wita nas znak „ostrzegający” przed duchami. Na zamku bowiem urzęduje duch, a nawet dwa duchy. Kręcono tu też film Wakacje z Duchami. Zamek w Niedzicy składa się z trzech sekcji. Najstarsza z nich to zamek górny, z zachowaną kwadratową wieżą. Turyści mogą zwiedzać zamek średni i górny. Dolny zamek przeznaczony jest na cele Stowarzyszenia Historyków Sztuki i nie jest dostępny do zwiedzania. Umiejscowiona jest tu też restauracja i hotelik. Po przejściu przez bramę wejściową znajdziemy się na dziedzińcu zamku dolnego, z którego po schodkach wchodzimy do dwóch umeblowanych komnat zamku średniego. Ekspozycja przedstawia wnętrza z czasów ostatnich właścicieli zamku. Następnie schodami przechodzimy na taras widokowy, z którego rozpościera się widok na zaporę, jezioro i góry. Legenda … Na zamku w Niedzicy mieszkała książęca para – Brunhilda i Bogusław. Z początku żyli szczęśliwie, jednak później ciągle się kłócili. W końcu Bogusław nie wytrzymał, popchnął Brunhildę, która wypadła z wieży i wpadła do zamkowej studni. Zrozpaczony książę błąkał się po zamku prosząc o przebaczenie. Pewnego dnia nachylił się nad studnią i usłyszał „Przebaczam Ci, Bogusławie łysy”. Poczuł ulgę, jednak nie wiedział czemu „łysy”. Kiedy obudził się następnego dnia okazało się, że wyłysiał. Na zamku górnym zwiedzamy kolejne sale z ekspozycjami min. salę myśliwską, komnaty mieszkalne, pozostałości kaplicy, a na dziedzińcu zamku górnego znajduje się wykuta w skale studnia o głębokości 60,5 metra. Z tą studnią wiąże się legenda o Brunhildzie i Bogusławie, których duchy krążą czasem po zamku. Podobno też każdy mężczyzna, który nachyli się nad studnią i wypowie nieszczerze imię ukochanej, wyłysieje. Na zamku górnym jest też kolejny taras widokowy oraz lochy, w których podobno przetrzymywano Janosika. Ktoś może pomyśleć, jak zamek górny może pasować do studni i lochów? Otóż najpierw wzniesiono właśnie zamek górny, rozbudowując go potem o dolne partie zwane zamkiem średnim i dolnym. Zamek w Niedzicy, podobnie jak zamek w Czorsztynie, zbudowany jest na wzniesieniu. W latach 90-tych XX wieku wygląd okolicy uległ zmianie po wybudowaniu zapory w Czorsztynie i utworzeniu jeziora. Wzgórza zamkowe nie wyglądają już tak imponująco jak kiedyś, ponieważ częściowo znalazły się pod wodą. Zobacz film ze zdjęć pokazujących jak wyglądała Niedzica i Czorsztyn przed wybudowaniem zapory: Obok zamku można zwiedzać również powozownię, urządzoną w dawnym budynku składu opału. Zebrano tutaj kolekcję powozów i pojazdów konnych. Nieopodal jest też XVIII-wieczny spichlerz z ekspozycją Sztuki Ludowej Spiszu. Niestety, spichlerza nie zwiedziłem, ale poniżej kilka zdjęć z powozowni. Zobacz też inne, ciekawe artykuły: Muzeum Jana Pawła II w ołtarzu papieskim w Starym Sączu Wieś Pogórzańska w Szymbarku – skansen Malowana wieś Zalipie Ciemność w Tatrach – film Dojazd do zamku Dunajec Jak napisałem na początku, do zamku dotarliśmy spod zamku w Czorsztynie, przeprawiając się przez jezioro statkiem. Do zamku w Niedzicy można jednak oczywiście dojechać np. od strony Krościenka nad Dunajcem przez Sromowce Wyżne okrążając jezioro od strony południowej, a w zasadzie okrążając jezioro Sromowieckie, które poprzedza jezioro Czorsztyńskie. Od strony Nowego Targu można dojechać drogą przez Dębno. Zamek leży w sąsiedztwie zapory na jeziorze Czorsztyńskim, blisko drogi, nie można go minąć bez zauważenia. Koło zamku są parkingi oraz obiekty noclegowe i gastronomiczne. A Ty odwiedziłeś lub odwiedziłaś już zamek w Niedzicy? Może masz go dopiero na liście do zobaczenia? Podziel się swoim zdaniem w komentarzu. Dojazd do zamku na mapie: udostępnij udostępnij save udostępnij udostępnij [...]

Oryginalny Kasztel w Szymbarku

Kiedy dawno temu pierwszy raz zobaczyłem kasztel w Szymbarku na jakimś zdjęciu, zaskoczył mnie jego wygląd. Kasztel Szymbark nie przypomina bowiem typowej dla Polski architektury zamków czy innych obiektów obronnych. I faktycznie, jego sylwetka nawiązuje do włoskiego stylu z XIV i XV wieku. Kasztel w Szymbarku – historia Kasztel wzniesiono w XVI wieku nad rzeką Ropą. Początkowo był siedzibą rodu Gładyszów herbu Gryf, którzy otrzymali okolice Szymbarku w 1359 roku od króla Kazimierza Wielkiego. Budowa kasztelu przebiegała dwuetapowo, od około 1530 roku aż do niemal 1600 r. Pierwszym etapem było powstanie bryły budynku a drugim jego dokończenie i zdobienie. Renesansowy kasztel w Szymbarku to dwór obronny. Pełnił funkcje mieszkalne, obronne i reprezentacyjne. Budowla posiada 3 kondygnacje: Piwnice (dwie piwnice z kolebkowymi sklepieniami) Parter (sień i dwie izby) Piętro (wielka sala reprezentacyjna, mniejsza sala oraz cztery komnatki – naroża alkierzowe) Kasztel Szymbark zbudowany jest z miejscowego kamienia łamanego oraz cegły na planie prostokąta o wymiarach 20×13 metrów. Posiada cztery wieże alkierzowe wystające poza obręb murów, wsparte na kamiennych kroksztynach. W górnej części budynku, niejako na strychu, znajdują się otwory strzelnicze do obrony dworu. Szczyt budynku wieńczy ozdobna attyka arkadowa podkreślona przez dekorację sgraffitową. Kasztel zmieniał właścicieli. Po Gładyszach należał do rodu Strońskich, Siedleckich, Bronikowskich, Rogoyskich, Sękiewiczów i Kuźniarskich. Jako siedziba mieszkalna służył do XVIII wieku, kiedy to wybudowany został w jego sąsiedztwie drewniany, modrzewiowy dworek. Od tej pory kasztel pełnił rolę gorzelni, kuchni, budynku dla służby, kurnika oraz lamusa. Zobacz też wpisy o innych zamkach w Małopolsce: Zamek w Dębnie i biała dama Zamek Tropsztyn w Wytrzyszczce Ruiny zamku Rożenów nad jeziorem Rożnowskim Wygląd budowli uległ też zmianom zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz. Po II wojnie światowej kasztel został wpisany na listę chronionych zabytków architektury. Na przestrzeni wielu lat stopniowo wykonywano różne prace konserwacyjno-remontowe. Zatrzymano zapadanie się budynku i przywrócono jego pierwotny wygląd z XVI wieku. Ostatnie prace remontowe wykonano w latach 2007-2010. Sfinansowane zostały z budżetu Województwa Małopolskiego oraz funduszy strukturalnych UE. Unijne fundusze przyczyniły się do tego, że przez pewien okres można było zwiedzać kasztel Szymbark bezpłatnie. O ile się nie mylę ten darmowy czas trwał do jesieni 2016. Obecnie wstęp do kasztelu kosztuje 5 zł lub mniej w przypadku biletów ulgowych/grupowych. Muszę przyznać, że na zdjęciach kasztel wydawał się dość pokaźny. Z bliska jednak okazał się być stosunkowo niewielki jak na budowlę tego typu. Wrażenie to jest spotęgowane po zwiedzeniu wnętrza. Pamiętać jednak trzeba, że był dworem szlacheckim, nie magnackim. Zobacz kasztel w Szymbarku z lotu ptaka: Kasztel w Szymbarku – zwiedzanie Do wnętrza wchodzimy przez stosunkowo niewielkie drzwi znajdujące się po północnej stronie. Kiedyś był tutaj most zwodzony, teraz do drzwi prowadzi murowany mostek nad czymś co wygląda jak pozostałości fosy. Wchodzimy do sieni ze schodami prowadzącymi na piętro. Po prawej stronie mamy pomieszczenie obsługi a za nim izbę ekspozycyjną z przedmiotami i dokumentami dotyczącymi budowli i regionu. W sieni znajduje się też stanowisko multimedialne prezentujące historię dworu. Piwnice nie są dostępne dla zwiedzających a przynajmniej nie były kiedy ja tu gościłem. Z sieni wychodzimy po schodach na piętro, gdzie znajduje się mała sala (odpowiednik dolnej sieni) oraz wielka sala reprezentacyjna. W sali reprezentacyjnej odbywają się konferencje i kameralne koncerty. Interesujące są też komnatki w alkierzowych wieżach. W dwóch z nich można podziwiać zachowane piękne malowidła pokrywające ściany i sufit. Co ciekawe, w jednej z alkierzy umieszczono toaletę. W każdej sali i pomieszczeniu znajdują się dawne przedmioty i rekwizyty jak również dzieła sztuki współczesnych artystów. Kasztel Szymbark jest bowiem Ośrodkiem Konferencyjno-Wystawienniczym. Na terenie przynależącym do kasztelu znajdują się jeszcze dwa budynki. Jednym z nich jest drewniany dworek z Gorlic z 1920 roku. Dworek został tutaj przeniesiony na miejsce nieistniejącego już dworku modrzewiowego, o którym wspomniałem wcześniej. Obecnie znajduje się w nim restauracja „Stary Dworek”. Nie zwiedzałem go ani nie zasmakowałem skarbów kuchni, bowiem akurat odbywało się tam prywatne przyjęcie okolicznościowe. Drugi budynek to zachowana do dzisiaj oficyna dworska, obecnie służy celom wystawowym i od 2011 roku wraz z kasztelem funkcjonuje jako Ośrodek Konferencyjno-Wystawienniczy „Kasztel w Szymbarku”. Kiedy zwiedzałem kasztel była tu prezentowana wystawa fotograficzna Marcina Ryczka. Atrakcje obok kasztelu w Szymbarku Wycieczka do kaszelu to dobry pomysł na weekendowy wypad, tym bardziej że dosłownie po sąsiedzku kilka metrów obok można zwiedzić Skansen Wsi Podgórzańskiej w Szymbarku oraz zabytkowy drewniany kościółek. Napiszę o nich w kolejnych wpisach. Po południowej stronie, poniżej dworu, odpoczniecie na placu rekreacyjnym nazwanym „Przystanek Szymbark”. Zastanawiała mnie jego dziwna konstrukcja. Okazało się, że wygląd i elementy placu nawiązują do Bitwy Gorlickiej z 1915 r. symbolizując kształt terenu i pozycje wojsk. Pomysł dobry, ale wykonanie nie do końca praktyczne. Brakowało mi jakiejś zadaszonej altany chroniącej przed słońcem i deszczem, bo w tym dniu mocno prażyło a obecne konstrukcje nie dają cienia. Architekci wyszli chyba z założenia, że każdy może poczekać aż urosną świeżo posadzone drzewka. Brakuje też miejsc zabaw dla najmłodszych. Za to z placu do Gorlic prowadzi ścieżka rowerowa stanowiąc atrakcję dla aktywnych osób. Przy przygotowaniu wpisu korzystałem z informacji zawartych w ulotce Ośrodka Konferencyjno-Wystawienniczego „Kasztel w Szymbarku” oraz ze strony muzeum.gorlice.pl, na której znajdziecie więcej wiadomości oraz informacje na temat godzin zwiedzania. Tel do kasztelu: 18 351-31-14. Zapraszam Cię również do przeczytania innych artykułów: Muzeum Motyli Arthropoda w Bochni Skamieniałe Miasto – rezerwat przyrody w Ciężkowicach Punkt widokowy – Milenijny Krzyż w Limanowej Ciemność w Tatrach – film Dojazd do kasztelu w Szymbarku Kasztel w Szymbarku położony jest przy drodze nr 28 z Grybowa do Gorlic. Jadąc przez Szymbark w stronę Gorlic po prawej stronie zobaczymy wspomniany Skansen Wsi Pogórzańskiej a zaraz za nim dwa kościoły. Tutaj po lewej stronie drogi, naprzeciw skansenu, znajduje się parking. Sam kasztel jest oddalony od drogi jakieś 100 metrów, dochodzimy do niego skręcając w prawo w ulicę po stronie skansenu. Przy bramie wejściowej do kasztelu również jest kilka miejsc parkingowych. Lokalizacja kasztelu na mapie: udostępnij udostępnij save udostępnij udostępnij [...]

Królewski Zamek w Czorsztynie

Nad jeziorem Czorsztyńskim stworzonym na Dunajcu, u podnóża Pienin, górują dwa zamki – zamek w Czorsztynie oraz zamek w Niedzicy. W tym wpisie opowiem wam o królewskim Zamku Czorsztyn. Historia zamku Czorsztyn Drewniana warownia Wronin Jest wiek XIII. Przez Czorsztyn wiedzie jeden z dwóch szlaków prowadzących na Węgry. Na czorsztyńskim wzgórzu nad Dunajcem powstaje drewniana warownia Wronin strzegąca granicy i szlaku. Podobno w 1241 roku, podczas najazdu tatarskiego, w warowni ukrył się Bolesław Wstydliwy z Kingą. Jako pierwszego właściciela zamku w roku 1246 Jan Długosz wskazuje Piotra Wydżgę, herbu Janina. Historycy jednak uznają, że te informacje nie są pewne, gdyż dopiero dokument z 1320 roku mówi o warowni Wronin w Czorsztynie. Murowany zamek Na miejscu drewnianej warowni, w XIV wieku podczas panowania Kazimierza Wielkiego, powstaje murowany, obecny zamek w Czorsztynie. Zamek usytuowany na skale nad Dunajcem, który stanowił granicę z Węgrami, pozwalał patrolować okolicę doliny Dunajca. Nieopodal, po drugiej stronie rzeki w Niedzicy, Węgrzy wznieśli swój zamek. Z końcem XIV wieku zamek stał się siedzibą starosty, który był przedstawicielem króla i miał zarządzać królewskimi dobrami. Na zamku w Czorsztynie trzykrotnie gościł Kazimierz Wielki, a w 1370 roku Ludwik Węgierski. Na przełomie XIV i XV w. zamek przeszedł na własność Zawiszy Czarnego. Na dwa lata zamek przejęli banici. Z twierdzy wypędził ich w 1402 roku Władysław Jagiełło, który potem był częstym gościem na zamku. Powstanie chłopskie W XVII wieku zamek został rozbudowany przez czorsztyńskiego starostę Jana Baranowskiego. Ciemiężył on bardzo poddanych chłopów i był uznawany za złego pana. W 1651 roku na Podhalu wybuchło powstanie chłopskie. Z powstańcami chłopskimi zamek zajął jeden z przywódców powstania – Aleksander Kostka Napieralski. Wzywał chłopów do walki obiecując im swobody, niby w imieniu króla. Na blogu opisałem też inne zamki w Małopolsce, między innymi: Zamek w Nowym Sączu Ruiny zamku w Melsztynie Zamek w Nowym Wiśniczu Powstanie chłopskie było jednak sabotażem przeciwko Rzeczypospolitej, która walczyła z powstaniem kozackim. Zamek szybko został odbity przez wojska krakowskiego biskupa Piotra Gembickiego. W zasadzie to chłopi sami wydali swoich przywódców. Napieralski został poddany torturom, następnie nabity na pal i poćwiartowany. Miłosierna kara, prawda? Rozbiory i upadek zamku W 1665 roku na zamek w Czorsztynie zawitał król Jan Kazimierz, uciekający przez Szwedami. Od XVIII wieku zamek zaczął podupadać. Przyczyniły się do tego rozbiory. W 1734-1735 r. zamek został splądrowany przez rosyjskie wojska. W latach późniejszych wpadł w ręce konfederatów barskich, wypartych potem przez wojska austriackie. Od 1763 do 1797 roku zamek był własnością ostatniego starosty Józefa Potoka. W tym czasie piorun spowodował pożar, który strawił dach zamku co przypieczętowało upadek twierdzy. Po śmierci Józefa Potoka zamek przejęli Austriacy. W 1921 r. Stanisław Konstanty Drohojowski utworzył pierwszy w Polsce rezerwat zupełny, nazwany „Zamek Czorsztyn”, obejmujący górę zamkową. Rodzina Drohojowskich Rok 1819 przyniósł kolejną zmianę właściciela zamku Czorsztyn. Została nim rodzina Drohojowskich, której Austriacy sprzedali twierdzę. Próbowali oni zapobiec dalszemu niszczeniu ruin zamku, jednak pomijając mniejsze prace nie przeprowadzili poważnego remontu zamku. Zapewne z powodu braku środków. Drohojowscy byli właścicielami zamku aż do 1945 r. Wtedy to na mocy Dekretu o Reformie Rolnej zamek przeszedł na własność Państwa. Zamek w Czorsztynie dzisiaj Pierwsze prace zabezpieczające zamek przeprowadzono w latach 50-tych i prowadzone były aż do lat 80-tych przez kierownictwo Odnowienia Zamku Królewskiego na Wawelu. Kolejną zaawansowaną renowację od 1989 r. prowadzi Pieniński Park Narodowy. W 1996 r. zamek został udostępniony turystom, jednak nadal wymaga wielu prac remontowych. Zamek w Czorsztynie został częściowo, w niezbędnym stopniu zrekonstruowany. Zachowany został charakter ruin, ale budowla jest na tyle odnowiona, że znajdują się w niej sale z ekspozycją muzealną (to przede wszystkim plansze multimedialne przedstawiające historię zamku i regionu oraz kilka artefaktów). Zamek posiada trzy poziomy zwane zamkiem dolnym, średnim i górnym. Z zamku górnego rozlega się widok na jezioro Czorsztyńskie wraz z zaporą i zamkiem w Niedzicy. W tle widać góry. W sklepiku na zamku możecie też kupić mniejszy lub większy pamiątkowy drobiazg. Zamek można zwiedzać od 1 maja do 30 września w godzinach 9:00-18:00 oraz od 1 października do 30 kwietnia w godzinach 10:00-15:00. Bilety kosztują kilka zł za osobę. Przygotowując artykuł skorzystałem z informacji zawartych na tablicach informacyjnych ekspozycji zamkowych. Zapraszam Cię do przeczytania również innych artykułów: Historia Żydów w Tarnowie Ekomuzeum w Sobolowie niedaleko Bochni Wąwóz Homole w Pieninach Atrakcje Pienin, Gorców i okolic – film Dojazd do zamku My jechaliśmy do Czorsztyna od strony Krościenka nad Dunajcem. W Krośnicy skręcamy na Czorsztyn. Po niecałych 2 km jazdy pod górkę skręcamy w prawo na drogę (ulicę zamkową) prowadzącą do zamku w Czorsztynie (jest znak kierujący na zamek). To kolejne 2 km. Można je pokonać na piechotę, bowiem znajduje się tutaj mały, bezpłatny parking z drewnianymi ławeczkami i stołem. My, podobnie jak większość ludzi, zdecydowaliśmy się podjechać samochodem bliżej, na płatny parking przy budynku kasy biletowej. Parking i kasa znajduje się ok. 400 metrów od zamku, które trzeba pokonać pieszo. Jeśli macie czas, możliwości i chęci to polecam jednak zaparkować wcześniej za darmo i te niecałe 2 km przejść pieszo. Przynajmniej w sezonie. Trasa na spacer jest całkiem przyjemna a tymczasem na płatnym parkingu był taki ścisk, (parkingowy kierował ruchem) że samochody były stłoczone niemal drzwi do drzwi. Ledwo można było wyjść/wejść z auta, a i o stłuczkę łatwo. Po zwiedzeniu zamku w Czorsztynie przeprawiliśmy się przez jezioro Czorsztyńskie statkiem i zwiedziliśmy też zamek w Niedzicy. Ale o tym w następnym artykule. Lokalizacja zamku Czorsztyn na mapie: udostępnij udostępnij save udostępnij udostępnij [...]

Królewski Zamek w Nowym Sączu

Przy wjeździe do Nowego Sącza od północno-zachodniej strony znajduje się zamek królewski, a raczej jego pozostałości. Dzisiaj nie zwracamy uwagi na takie rzeczy, ale zamek został usytuowany w strategicznym miejscu, pomiędzy rzeką Dunajec i Kamienicą wpadającą do Dunajca. Historia zamku w Nowym Sączu Gośćmi na zamku było wiele osobistości, min.: król Władysław Jagiełło i królowa Jadwiga, król Ludwik Węgierski, Jan Długosz czy król Jan III Sobieski. Zamek w Nowym Sączu wzniesiony został przez króla Kazimierza Wielkiego w połowie XIV wieku, czyli jeszcze kilkadziesiąt lat przed bitwą pod Grunwaldem. Z zamku do dnia dzisiejszego zachowała się Wieża Kowalska i fragmenty murów obronnych oraz zabudowań. Potop szwedzki poczynił zniszczenia zamku, po których twierdza zaczęła coraz bardziej podupadać. Stan zamku w pewnym stopniu polepszył się w czasie zaborów, kiedy Austriacy wykonali jego remont. Zamek służył potem jako biura, koszary, więzienie i skład broni. Na blogu opisałem też inne zamki w Małopolsce: Ruiny zamku Rożenów w Rożnowie Zamek w Dębnie koło Brzeska Ruiny zamku Leliwitów w Melsztynie Legenda głosi, że spod Kowalskiej Wieży wypływało źródełko, z którego wyłaniały się Nimfy i kusiły Wojaków doprowadzając do ich zguby. Odkrył to śmiałek, który postanowił trzymać straż przy źródełku. Wrzucił on różaniec do wody a wtedy nimfy zmieniły się we wiedźmy i odleciały na zawsze. Jeszcze w XIX wieku i przed drugą wojną światową zamek w Nowym Sączu był w znacznie lepszej kondycji niż teraz. W 1938 roku zakończono częściową odbudowę zamku, w którym nawet siedzibę znalazło Muzeum Ziemi Sądeckiej. W czasie wojny został jednak mocno zniszczony, głównie przez wybuch niemieckiego składu amunicji zgromadzonej w zamku. Za wybuchem stali najprawdopodobniej partyzanci z Batalionów Chłopskich. Po wojnie odrestaurowano tylko częściowo Basztę Kowalską i fragment muru. Z takich ciekawostek, na pamiątkę legendarnego źródełka u podnóża zamku postawiono kilka lat temu figurkę bezwstydnie sikającego żołnierzyka :) Wiceprezydent miasta zajmujący się postawieniem figurki wyraził nadzieję, że stanie się ona tak popularna jak słynny sikający chłopczyk z Brukseli. Figurka jednym się podoba, innych razi, była już nawet obiektem ataku wandali. W każdym razie wniosła dodatkową kolorystykę do tego miejsca. W ostatnich latach samorząd Nowego Sącza zaczął podejmować starania o odbudowę zamku. Temat to niełatwy, więc nie wiadomo czy i kiedy coś z tego wyjdzie. Sam jestem zwolennikiem odbudowy polskich zamków. Przykładem takiej rekonstrukcji jest zamek Tropsztyn w Wytrzyszczce. A jakie jest Twoje zdanie? Póki co stan zamku sprzed 1939 roku można zobaczyć na tej wizualizacji 3D: Bezpośrednio przy ruinach zamku, na placu zamkowym, znajduje się obecnie park im. Ireny Styczyńskiej a poniżej zamkowej skarpy teren spacerowy. Po ilości ludzi obecnych w parku widać, że to popularne miejsce spędzania wolnego czasu jak również plener fotografów ślubnych. Jeśli wybierzecie się na zwiedzanie ruin zamku, polecam też kilkuminutowy spacer na nowosądecki rynek ze wspaniałym ratuszem. Kiedy my tam byliśmy kończyła się właśnie jakaś impreza a budynek ratusza pięknie się prezentował na tle wieczornego nieba. Na szczycie ratuszowej wieży od ponad 100 lat czas odmierza nowosądecki zegar. Więcej informacji o zamku znajdziecie na stronie Nowego Sącza oraz Wikpedii, z których skorzystałem przy przygotowaniu tego wpisu. Zapraszam Cię również do innych artykułów na blogu: Pustelnik z Melsztyna – jak wygląda życie w pustelni Zalipie – słynna malowana wieś w Małopolsce Zabytkowy drewniany kościół Wszystkich Świętych w Sobolowie Muzeum przyrodnicze w Ciężkowicach Dojazd do zamku Zamek znajduje się jak już pisałem w północno-zachodniej części miasta, przy krzyżówce dróg dojazdowych od strony Limanowej oraz Krakowa (Tarnowa). Tuż powyżej parku przy zamku znajduje się płatny parking. Można również zaparkować w ślepej uliczce u stóp zamku z wjazdem od ulicy Legionów. Zobacz lokalizację zamku na mapie: udostępnij udostępnij save udostępnij udostępnij [...]

Sala tarasowa

Na zamku jest też sala tarasowa służąca do organizowana uroczystości i przyjęć okolicznościowych. Niestety, na co dzień prawdopodobnie nie jest przeznaczona do zwiedzania, a przynajmniej tak było w czasie naszej wizyty. Sala była zamknięta a napis na drzwiach informował, że jest dostępna tylko dla zaproszonych gości.

Studnia – spiżarnia

Na górnym dziedzińcu warto zwrócić uwagę na studnię o głębokości 8 metrów. Służyła ona prawdopodobnie jako spiżarnia. Co ciekawe, studnię odkryto w 1981 r. za sprawą wstrząsów powstałych w wyniku eksplozji kruszących skały pod budowę tamy.

Dobczyce w Małopolsce - Jezioro Dobczyckie i zapora

Zapora oraz jezioro Dobczyckie – widok z zamku Dobczyce

Po krótkim odpoczynku na górnym i dolnym dziedzińcu warowni, opuszczamy zamek. Od zamku prowadzi droga-ścieżka, która wiedzie do kolejnych atrakcji turystycznych tj. skansenu, kościoła św. Jana Chrzciciela w Dobczycach a następnie do fragmentu zrekonstruowanych murów miejskich wraz z bramą wjazdową i basztą widokową. Ścieżka zatacza okrąg wokół zamkowego wzgórza wracając pod zamek.

Skansen Dobczyce

Po zwiedzaniu zamku przeszliśmy do niewielkiego Skansenu Budownictwa Ludowego, znajdującego się obok zamku. Wstęp na zamek i do skansenu odbywa się w ramach jednego biletu. Skansen Budownictwa Ludowego w Dobczycach tworzony jest od 1968 r.

Skansen Budownictwa Ludowego w Dobczycach

Zobaczycie tutaj takie budynki jak: dom pogrzebowy, kuźnia, karczma z 1830 r., spichlerz zbożowy z 1863 r., piętrowy kurnik z 1890 r., dwie wozownie. W każdym z budynków znajduje się wiele eksponatów etnograficznych, przedmiotów, sprzętów. Klimat dopełniają odgłosy życia, które przed laty się w nich toczyło. Więcej przeczytasz we wpisie poświęconym skansenowi w Dobczycach.

Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Dobczycach

Wokół zamkowego wzgórza prowadzi droga-ścieżka, która zaraz za skansenem doprowadzi nas do kościoła Jana Chrzciciela. Wzniesiony był w latach 1828-1834 na miejscu starszej świątyni. W swoim wnętrzu kościół Jana Chrzciciela skrywa min. 5 ołtarzy, XVIII-wieczne organy czy malowane na ołowiowo-cynkowej blasze stacje drogi krzyżowej z 1849 r.

Obok kościoła rośnie pomnik przyrody – Lipa „Marysieńka”, stabilizowana przez liny. Warto też wspomnieć o wolnostojącej dzwonnicy z XIX wieku z trzeba dzwonami. Najstarszy z dzwonów odlano w 1504 roku.

Od kościoła w dół wzgórza biegną schody prowadzące do ulicy Kazimierze Wielkiego, która doprowadzi prowadzi do centrum miasteczka. Zejdziemy tędy później, natomiast teraz idziemy dalej ścieżką prowadzącą od kościoła na południowo-wschodni róg wzgórza Starego Miasta.

Zabytkowy kościół Jana Chrzciciela w Dobczycach oraz lipa Marysieńka

Kościół pw. Jana Chrzciciela i Lipa Marysieńka

Baszta widokowa i średniowieczne miejskie mury

Przechodzimy obok drewnianych, prywatnych zabudowań i dochodzimy do fragmentu murów miejskich z bramą wjazdową oraz baszą, na której urządzono punkt widokowy. Mury miejskie wzniesione zostały w XIV-XV wieku. Najstarszy dokument wspominający o murach to akt lokacyjny miasta z 1362 r. Mury obejmowały całe miasto mieszczące się na zamkowym wzgórzu i miały 700 metrów długości, wysokość około 5 m., zaś ich szerokość dochodziła do 2 metrów.

W XIX wieku zamek i mury miasta uległy w dużej części zniszczeniu. Pozyskany z nich kamień posłużył bowiem do budowy lokalnych domów, kościoła a nawet Wałów Wiślanych w Krakowie. Na szczęście mieszkańcy Dobczyc i lokalne władze dość szybko uprzytomnili sobie, że trzeba ratować ocalałą część murów i w 1901 roku wykonano pierwszą renowację. W latach 70-tych XX wieku mury zostały naruszone przez ulewne deszcze. Wykonano wtedy tymczasowe zabezpieczenie.

Może zainteresują Cię też inne zamki, które opisałem:

Rekonstrukcja miejskich murów i baszty

Temat renowacji murów miejskich i ich udostępnienia dla celów turystycznych powrócił w XXI w. W latach 2006-2013 wykonano szereg prac zabezpieczających i rekonstrukcyjnych, czego efektem jest dostępny dla turystów fragment zrekonstruowanych murów z basztą o wysokości prawie 13 metrów oraz bramą wjazdową na miejskie wzgórze. Na baszcie mieści się taras widokowy na jezioro Dobczyckie. Zagospodarowane zostało także otoczenie murów, wykonano iluminację nocną i ścieżki spacerowe.

Miejskie mury w Dobczycach z basztą widokową

Opuszczamy zrekonstruowane dobczyckie miejskie mury i ścieżką wzdłuż jeziora wracamy w stronę zamku. Równolegle do ścieżki, aż do zamku, ciągnie się niski, kamienny mur. Symbolizuje on przebieg dawnych murów miejskich. W kilku miejscach mur jest zbudowany z metalowej konstrukcji, mającej bardziej unaocznić kształt murów.

Zrekonstruowana brama wjazdowa na wzgórzu Starego Miasta w Dobczycach

Dobczyce – brama wjazdowa i miejskie mury na wzgórzu Starego Miasta

Spacerując podziwiamy fantastyczny widok na jezioro Dobczyckie. Docieramy do zamku a tym samym zatoczyliśmy kółko wokół wzgórza Starego Miasta. Następnie kierujemy się ponownie w stronę kościoła i wspomnianymi wcześniej schodami biegnącymi od świątyni docieramy do centrum Dobczyc ulicą Kazimierza Wielkiego. Tam robimy przystanek na lody czy inne zapiekanki. Po przekąsce wracamy do samochodu ulicą Rynek i Podgórską.

Zamek Dobczyce – ile czasu trwa zwiedzanie?

Zwiedzanie zajęło nam nieco ponad 4 godziny. Wam może to oczywiście zająć mniej lub więcej. Jeśli będziecie bez dzieci i postanowicie dokładnie zapoznać się z zamkiem i Dobczycami, może to być nawet całodniowa wyprawa.

Jak dojechać na zamek w Dobczycach?

Po przyjeździe do Dobczyc zaparkowaliśmy na dużym parkingu przy stadionie, po północnej stronie zamku. I to jest najlepsza opcja. Można też szukać miejsca parkingowego „na mieście”, ale zdecydowanie wygodniej na wspomnianym parkingu. Stąd spacerkiem weszliśmy ścieżką przez mały lasek na zamkowe wzgórze, od północnej strony.

Ścieżka jest szeroka, da się wjechać dziecięcym wózkiem, aczkolwiek momentami jest stromo i wymagać to będzie nieco wysiłku. Dodatkowo bliżej zamku jest odcinek ze schodkami, po których wózek trzeba po prostu wnieść. My akurat nie mieliśmy wózka, ale widziałem na tej ścieżce rodziny z dziećmi w wózkach.

Na zamkowe wzgórze można jednak dostać się też od wschodniej strony ulicami Kazimierza Wielkiego lub Przedbronie. Z dziecięcym wózkiem najwygodniej będzie wjechać drogą przez zrekonstruowaną bramą wjazdową, przy opisywanej już baszcie widokowej. Można też z ulicy Kazimierza Wielkiego wejść schodami prowadzącymi pod kościół.

Lokalizację zamku w Dobczycach i opisanych obiektów możecie zobaczyć na poniższej mapie.

Zamek i Skansen w Dobczycach

ładowanie mapy - proszę czekać...

Zamek w Dobczycach: 49.877166, 20.085025

Skansen w Dobczycach: 49.877458, 20.086183

Kościół Jana Chrzciciela w Dobczycach: 49.877891, 20.087763

Parking przy stadionie w Dobczycach: 49.879846, 20.086500

Pomnik przyrody - lipa \'Marysieńka\': 49.878006, 20.088050

Miejskie mury z wieżą i bramą wjazdową: 49.876694, 20.088611

Zapora Wodna na Rabie w Dobczycach: 49.876813, 20.083416

Przy tworzeniu tego artykułu korzystałem z treści zamieszczonych na tablicach informacyjnych obiektów oraz opisów poszczególnych ekspozycji muzealnych.

Malowniczo położony Zamek w Dobczycach

Zapora na Rabie, a obok Zamek Dobczyce